نظام نبوّت یا امامت، همانند نظام پادشاهى موروثى است...

سوره مبارکه حدید آیه شریفه 26
وَلَقَدْ أَرْسَلنَا نُوحاً وَإِبْرَ اهِیمَ وَجَعَلْنَا فِى ذُرِّیَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْکِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ‏
معنای آیه:
و همانا نوح و ابراهیم را فرستادیم و در نسل و خاندان آنان نبوّت و کتاب را قرار دادیم، پس بعضى از آنان هدایت یافتند، ولى بسیارى از آنان فاسق ‏اند.
پیام آیه:
*در این آیه دو نمونه از الگوها را که سر سلسله پیامبران بعد از خود هستند، بیان می‏کند.
*خداوند، امامت را نیز در نسل و ذریّه پیامبر اسلام قرار داد و این به معناى آن نیست که نظام نبوّت یا امامت، همانند نظام پادشاهى موروثى است، بلکه به معناى آن است که طهارت باطن و توان و استعداد لازم، به فرزندان و نسل منتقل مى‏شود و در صورتى که دیگر شرایط فراهم باشد، او به مقام نبوّت یا امامت می‏رسد.
*لذا هنگامى که حضرت ابراهیم مقام امامت را براى فرزندانش طلب کرد و فرمود: «و من ذرّیتى» خداوند پاسخ داد: عهد امامت من به نااهلان از نسل تو نمی‏رسد.

درامان ماندن از بخل نفس راه رستگاری است...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه16
فَاتَّقُواْ اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُواْ وَأَطِیعُواْ وَأَنفِقُواْ خَیْراً لِّأَنفُسِکُمْ وَمَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‏
معنای آیه:
پس هر قدر می‏توانید، از خداوند پروا کنید و سخن او را بشنوید و اطاعت کنید و انفاق کنید که براى شما بهتر است و هر کس از شرّ بخل نفس خویش درامان بماند، پس آنان همان رستگارانند.
پیام آیه:
*در حدیث مى‏خوانیم که امام صادق‏(ع)پیوسته دعا می‏کرد: خدایا! مرا از بخل نفس حفظ کن. هنگامى که سؤال کردند: چرا دائماً این دعا را می‏خوانید؟ حضرت این آیه را تلاوت فرمود.
*امام صادق‏(ع) فرمود: هرکس زکات مال خود را بپردازد، از بخل نفس خویش حفظ شده است.
*در قرآن اموال به عنوان وسیله امتحان الهى معرّفى شد، در این آیه، راه پیروزى در آزمایش مال، انفاق و دورى از بخل معرفى شده است.
*هم در مبارزه با نفس و خواسته‏ هاى نفسانى باید در حد توان تلاش نمود هم در مبارزه با دشمن بیرونى باید در حدّ توان، سلاح و امکانات تهیه نمود.

برخی همسران و فرزندان دشمنند...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه 14
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ وَأَوْلاَدِکُمْ عَدُوّاً لَّکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُواْ وَتَصْفَحُواْ وَتَغْفِرُواْ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
معنای آیه:
اى کسانى که ایمان آورده‏ اید! برخى از همسران و فرزندانتان براى شما دشمنند (که شما را از راه خدا بازمى ‏دارند)، پس از آنان بر حذر باشید و اگر (آزار و خطایشان را) عفو کنید و چشم بپوشید و درگذرید، پس (بدانید که) خداوند آمرزنده مهربان است.
پیام آیه:
*در این آیه «عفو» به معناى گذشت و «صفح» به معناى ترک سرزنش و «مغفرت» به معناى از یاد بردن و به فراموشى سپردن است و این سه امر (عفو و صفح و مغفرت) سه گام در برخورد با خطاهاى دیگران و از جمله همسر و فرزند است.
*امام باقر(ع) فرمود: هنگامى که مسلمانان مکه بناى هجرت را گذاشتند، بعضى همسران و فرزندان، مانع آنها شده و با سوگند می‏گفتند: تو را به خدا هجرت نکن و عده‏ اى می‏پذیرفتند و می ‏ماندند لذا این آیه نازل شد و مردان را از پذیرش این خواستِ همسران و فرزندان که مخالف فرمان رسول خدا بوده برحذر داشت.

سرانجام بدی پیش روی کافران است...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه 10
 وَالَّذِینَ کَفَرُواْ وَکَذَّبُواْ بِآیَاتِنَآ أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِینَ فِیهَا وَبِئْسَ الْمَصِیرُ
معنای آیه:
و کسانى که کفر ورزیدند و آیات ما را تکذیب کردند، همان‏ها اهل دوزخند در حالى که همیشه در آن جا هستند و این سرانجام بدى است.
پیام آیه:
*روز قیامت، کافران به خاطر ایمان نیاوردن و فاسقان به خاطر نداشتن عمل صالح و مؤمنان به خاطر آن که مى‏توانستند عمل بیشترى انجام دهند، همه به نوعى احساس خسارت، حسرت و غبن دارند، و شاید بدین معنى باشد که در آن روز هرکس به فکر آن است که چگونه بار خود را به دوش دیگرى اندازد.
*قیامت، روز یاد کردنى است و راه نجات از غبن، ایمان و عمل صالح است.
*بزرگ‏ترین رستگارى آن است که انسان با ایمان و عمل صالح وارد بهشت شود.

هیچ مصیبتى،جز با اذن خداوند به کسى نرسد...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه 11
مَآ أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ مَن یُؤْمِن بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِکُلِ‏ّ شَىْ‏ءٍ عَلِیمٌ‏
معنای آیه:
 هیچ مصیبتى، جز با اذن خداوند به کسى نرسد و هر کس به خداوند ایمان آورد، خداوند قلب او را (به صبر و شکیبایى) هدایت کند و خداوند به همه چیز آگاه است.
پیام آیه:
*انسان مؤمن، چون به علم و حکمت و رحمت خداوند ایمان دارد، مى‏داند که بدون دلیل و حکمت و عدالت، به کسى مصیبتى نمى‏رسد و هر مصیبتى، یا نتیجه عمل خود انسان است و یا اسباب آزمایش و امتحان براى رشد و کمال.
*مصیبت‏ها در مدار اذن الهى است، نه تصادف و اتفاق. خداوند مانع تأثیر حوادث نمى‏شود.
*ایمان، سبب جلب رحمت و هدایت ویژه الهى، در برابر مصیبت‏ها مى‏گردد.

توکل مومنان بر خدا است...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه 13
أللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
معنای آیه:
خداوند، معبودى است که جز او معبود دیگرى نیست؛ و مؤمنان تنها بر او توکّل کنند.
پیام آیه:
*در این آیه به جاى آنکه بفرماید: «اطیعوا اللّه و الرسول»، مى‏فرماید: «اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول»، یعنى کلمه اطاعت تکرار مى‏شود. زیرا بین این دو اطاعت تفاوت است، اطاعت از خداوند در فرمان‏هاى ثابت است و اطاعت از رسول، در امورى است که به عنوان حاکم اسلامى صادر مى‏کند.
*پیامبر معصوم است، چون فرمان به اطاعت بى قید و شرط از غیر معصوم، در حقیقت فرمان به انجام گناه است.
*انسان، آزاد آفریده شده است، هم قدرت دارد سرپیچى کند و هم مى‏تواند اطاعت کند.
*پیامبران الهى، حق اجبار مردم را ندارند، فقط مسئول ابلاغ هستند.

کیفر الهى اختصاص به قیامت ندارد...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه5
أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَبَؤُاْ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَبْلُ فَذَاقُواْ وَبَالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ
معنای آیه:
 آیا خبر کسانى که پیش از این کفر ورزیدند به شما نرسیده است؟ پس عقوبت کارخود را (در دنیا) چشیدند و برایشان (در آخرت) عذابى دردناک است.
پیام آیه:
*در برخى موارد خداوند هم در دنیا کیفر داده است و هم در قیامت کیفر مى‏دهد مانند قوم ‏نوح که غرق شدند و قوم‏هود که به وسیله باد و قوم‏صالح که با صیحه و صداى وحشتناک و قوم‏لوط که با سنگباران و اصحاب‏فیل که با سجّیل و 🔸سنگ‏هاى آتشین، کیفر کارشان را در دنیا چشیدند.
*کیفر الهى در دنیا تنها در حدّ چشیدن است و کیفر کامل مخصوص قیامت است.

خداوند به اسرار نهفته در سینه ها آگاه است...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه4

یَعْلَمُ مَا فِى السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ وَیَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
معنای آیه:
 آنچه در آسمان‏ها و زمین است مى‏داند و آنچه را پنهان مى‏کنید و آنچه را آشکار مى‏سازید، مى‏داند و خداوند به آنچه در سینه‏هاست به خوبى آگاهى دارد.
پیام آیه:
*در این آیه سه مرتبه از علم خداوند سخن به میان آمده است: علم به تمام موجودات هستى ، علم به آشکار و نهان انسان‏ها  ، علم به افکار و نیّت‏ها .
*ایمان به اینکه خداوند ناظر بر اعمال ما مى‏باشد و همه چیز را مى‏داند، بهترین وسیله براى دورى از گناه و حفظ تقوا است.
*خداوند، هم به کارهاى مخفیانه انسان آگاه است و هم به افکار و انگیزه‏ها و اسرار نهفته در سینه او.

کفر و ایمان به اختیار انسان است...

سوره مبارکه تغابن آیه شریفه2
هُوَ الَّذِى خَلَقَکُمْ فَمِنکُمْ کَافِرٌ وَمِنکُم مُّؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ
معنای آیه:
اوست آن که شما را آفرید، پس بعضى از شما (به اختیار خود) کافر و بعضى مؤمن شدند و خداوند به آنچه انجام مى‏دهید بیناست.
پیام آیه:
*آفرینش انسان، جلوه‏اى از قدرت خداوند است.
* انسان، موجودى مختار و انتخابگر است نه مجبور.
*عمل انسان، بیانگر عقیده اوست. (به جاى آن که بگوید: خداوند به کفر و ایمان شما آگاه است، مى‏فرماید: خداوند به عملکرد شما آگاه است.)

یهودیان تصور می کردند کیفر و آزمایشی ندارند...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 71
وَحَسِبُواْ أَلَّا تَکُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُواْ وَصَمُّواْ ثُمَّ تَابَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ ثُمَّ عَمُواْ وَصَمُّواْ کَثِیرٌ مِّنْهُمْ وَاللَّهُ بَصِیرُ بِمَا یَعْمَلُونَ‏
معنای آیه:
 
(یهودیان چون خود را برتر از مردم و اولیاى خدا مى ‏پنداشتند) گمان کردند کیفر و آزمایشى (برایشان) نخواهد بود، پس (از دیدن حقایق) کور و (از شنیدن حقایق) کر شدند. سپس خداوند (لطف خویش را بر آنان باز گرداند و) توبه ‏شان را پذیرفت. دگر بار بسیارى از آنان (از دیدن و شنیدن آیات الهى) کور و کر شدند و خداوند به آنچه مى‏کنند، بیناست.
پیام آیه:
«فتنة» در آیه، یا به معناى آزمون و یا به معناى عذاب است.
بنى‏اسرائیل مى‏ پنداشتند آزمایش‏ها یا قهر و عذاب الهى، مربوط به دوران حضرت موسى‏(ع) بوده و شامل آنان نمى‏شود. از این رو سرگرم زندگى مادّى، رفاه‏ طلبى و بى‏ تفاوتى نسبت به آیات الهى شدند.
*امام صادق‏(ع) درباره‏ ى «وحسبوا ان لا تکون فتنة» فرمود: مقصود زمانى است که پیامبر در بین آنان نبود،؛ زمانى است که پیامبر از دنیا رفت، زمانى است که امیرالمؤمنین‏(ع) به خلافت رسید و تا روز قیامت است.