داده های خداوند به انسان ها ملاک برتری نیست...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 165
وَهُوَ الَّذِى جَعَلَکُمْ خَلَئِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَتٍ لِیَبْلُوَکُمْ فِى مَآءَاتَکُمْ إِنَّ رَبَّکَ سَرِیعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِیمُ
معنای آیه:
و اوست که شما را جانشینان (یکدیگر در) زمین قرار داد و درجات بعضى از شما را بر بعضى دیگر برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده، بیازماید. همانا پروردگارت زود کیفر است والبتّه او حتماً آمرزنده و مهربان است.
پیام آیه:
*منظور از «خلائف الارض»، یا جانشیان خدا در زمین هستند و یا جانشینى انسان امروز از امّت‏هاى پیشین.
*انسان، خلیفه‏ خدا و امیر زمین است، نه اسیر هستى.
*تفاوت‏هاى مردم و آزمایشات الهى، حکیمانه و در مسیر رشد و تربیت انسان است و از ربوبیّت خداوند سرچشمه مى‏گیرد.
*تفاوت و برترى بعضى در داده‏هاى خداوند، ملاک برترى نیست، وسیله‏ آزمایش است. آنچه را در اختیار داریم، از خدا بدانیم و
*معیار و مقدار آزمایش هر کس، به میزان داده‏ها و امکانات اوست.
*پس از آزمایش، خداوند نسبت به مردودین «سریع العقاب» است و نسبت به قبول شدگان «غفور رحیم»

خداوند، خوار کننده‏ کافران است...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 2
فَسِیحُواْ فِى الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ اعْلَمُواْ أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِى اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِى الْکَفِرِینَ‏
معنای آیه:
پس (اى مشرکان!) در زمین به مدّت چهار ماه مهلت دارید که (آزادانه) بگردید و بدانید که شما نمى‏توانید خدا را مغلوب کنید (و از عذاب خدا بگریزید.) و (بدانید) که خداوند، خوار کننده‏ کافران است.
پیام آیه:
*اعلام برائت، روز دهم ذیحجّه (عید قربان) بود. بنابراین پایانِ مهلت چهار ماهه، دهم ربیع الثانى خواهد شد.
*طبق روایات، مهلت چهار ماه براى کسانى بود که قبلاً پیمانى نداشتند، امّا مهلتِ صاحبان پیمان، تا پایان مدّت قراردادشان بود، چه کمتر از چهارماه باشد و چه بیشتر از آن.
*بعد از ابطال قراردادها وپیمان‏ها، به دشمن فرصت دهید تا فکر کند. (به نقل تاریخ، بسیارى از مشرکان در این چهار ماه به اسلام گرویدند)
*آنان که نمى‏خواهند اسلام را بپذیرند، بدانند که هرجا بروند، نمى‏توانند از حکومت خداوند فرار کنند.
*سنّت خدا این است که اگر انسان فرصت بازگشت را از دست بدهد، بدبختی به سراغش می آید.

سپاس خدایی را که اندوه را می زداید...

سوره مبارکه فاطر آیه شریفه 34
وَقَالُواْ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى  أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَکُورٌ
معنای آیه:
و گویند: سپاس براى خداوندى است که اندوه را از ما زدود، همانا  پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است.
پیام آیه:
*شعار اهل بهشت، ستایش خداست.
*در فضاى بهشت، غم و غصّه نیست.
*در بهشت، در کنار نعمت‏هاى مادّى آرامش روحى مطرح است
* بهشت، به خاطر مغفرت و سپاس‏گزارى خداوند، به بهشتیان مى‏رسد.
*پوشاندن لغزش‏ها و قدردانى از بندگان شایسته از شئون ربوبیّت است.
*اهل بهشت، داراى برجستگى ‏هایى هستند که خداوند قدردان و سپاسگزار آنان است.

مشرکان برهنه طواف می کردند و آن را دستور خدا می دانستند...

سوره مبارکه اعراف آیه شریفه 28
وَ إِذَا فَعَلُواْ فَحِشَةً قَالُواْ وَجَدْنَا عَلَیْهَآ ءَابَآءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَأْمُرُ بِالْفَحْشَآءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
معنای آیه:
و هرگاه کار زشتى کنند، (در توجیه آن) گویند: ما پدران خود را بر این کار یافتیم و خداوند ما را به آن دستور داده است. بگو: خداوند هرگز به کارهاى زشت فرمان نمى‏دهد. آیا چیزى را که نمى‏دانید به خدا نسبت مى‏دهید؟
پیام آیه:
*در تفاسیر مى‏خوانیم که این آیه مربوط به برهنگى، مشرکان در حال طواف است که در جاهلیّت مرسوم بوده است. آنان این کار را به تقلید از نیاکان خود انجام مى‏دادند، امّا مدّعى مى‏شدند که خداوند دستور داده اینچنین طواف کنند!
*زشتکاران از نیاکان خود تقلید مى‏کنند و شرک خود را به خدا نسبت مى‏دهند و مى‏گویند: این خواست خداوند بوده که ما مشرک شده‏ایم و مى‏پنداشتند چون خدا به آنان مهلت داده، پس یا راضى به فحشا و زشتى‏هاى آنان است و یا به آن فرمان داده است.

هشدار خداوند به انسانها که فریب شیطان را نخورند...

سوره مبارکه اعراف آیه شریفه 27
یَبَنِى ءَادَمَ لَا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطَنُ کَمَآ أَخْرَجَ أَبَوَیْکُم مِّنَ الْجَنَّةِ یَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوَءَ تِهِمَآ إِنَّهُ یَرَیکُمْ هُوَ وَقَبِیلُهُ مِنْ حَیْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیَطِینَ أَوْلِیَآءَ لِلَّذِینَ لَایُؤْمِنُونَ‏
معنای آیه:
اى فرزندان آدم! مبادا شیطان فریبتان دهد، آنگونه که پدر و مادرِ (نخستین) شما را از بهشت بیرون کرد، (با وسوسه‏ى خوردن از آن درخت) لباس را از تن آن دو برکند تا عورت‏هایشان را بر آنان آشکار سازد. همانا شیطان و گروهش شما را از آنجا که شما آنها را نمى‏بینید مى‏بینند. ما شیاطین را دوستان و سرپرستان کسانى که ایمان نمى‏آورند قرار دادیم.
پیام آیه:
*آیه‏ى قبل، از لباس به عنوان نعمت یاد کرد، اینجا هشدار مى‏دهد که مواظب باشید شیطان این لباس و نعمت را از شما سلب نکند.
*شیطان گرچه اهل ایمان را نیز وسوسه مى‏کند و به لغزش مى‏اندازد، ولى نمى‏تواند ولایت و سلطه‏اى کامل بر آنها پیدا نماید، مؤمن، با توبه و پناه بردن به خدا نجات مى‏یابد. آرى، شیطان تنها بر کافران سلطه دارد.
*از اینکه ما شیطان را نمى‏بینیم گمان نکنیم که او هم ما را نمى‏بیند، بلکه او در هر مکان که زمینه‏ى گناه فراهم باشد حاضر است و بدنبال فتنه و فریب مى‏باشد.

خداوند هر که را بخواهد روزی فراوان می دهد...

سوره مبارکه رعد آیه شریفه 26
اللَّهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَآءُ وَیَقْدِرُ وَفَرِحُواْ بِالْحَیَوَ ةِ الدُّنْیَا وَمَاالْحَیَوةُ الدُّنْیَا فِى الْأَخِرَةِ إِلَّا مَتَعٌ‏
معنای آیه:
خداوند براى هر که بخواهد روزى را گسترش مى‏دهد و (یا) تنگ مى‏گرداند. و (مردم) به زندگى دنیا دل‏خوشند، در حالى که زندگى دنیا در(برابر زندگى) آخرت جز یک کامیابى (موقت و اندک) نیست.
پیام آیه:
*گرچه در این آیه، توسعه وتنگى رزق به خدا نسبت داده شده، امّا بدیهى است که کارهاى خداوند حکیم، از روى مصلحت و حکمت صادر مى‏شود.
در برخى آیات و روایات، بعضى علل آن بیان شده است. از جمله؛ وجود گناه در زندگى افراد که باعث تغییراتى در رزق آنها مى‏گردد. چنانکه در دعاى کمیل مى‏خوانیم: خداوندا! ببخشاى بر من آن گناهانى که نعمت‏ها را دگرگون مى‏سازد.
*گاهى تفاوت در رزق و روزى بخاطر آزمایش افراد است.
*مهم آن است که ما نه از بسط رزق فراموش کار شویم و همه چیز را از یاد ببریم و نه به هنگام قبض آن از همه چیز ناامید و مأیوس گردیم که نظام الهى، نظامى است حکیمانه و بر پایه آزمایش، نه بر اساس شانس و بخت و اقبال.

در ایام مخصوص حج ، خدا را یاد کنید...

سوره مبارکه حج آیه شریفه28
لِیَشْهَدُواْ مَنَفِعَ لَهُمْ وَیَذْکُرُواْ اسْمَ‏اللَّهِ فِى أَیَّامٍ مَّعْلُومَتٍ عَلَى‏ مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَمِ فَکُلُواْ مِنْهَا وَأَطْعِمُواْ الْبَآئِسَ الْفَقِیرَ
معنای آیه:
(مردم از هر منطقه‏اى به حج خواهند آمد) تا شاهد منافع گوناگون خویش باشند و در ایام مخصوص حج خدا را یاد کنند، به خاطر چهار پایان زبان بسته‏اى که رزقشان شده؛ پس از گوشت آنها بخورید و بینواى فقیر را اطعام کنید.
پیام آیه:
*مسلمانان باید براى به دست آوردن منافع مادى و معنوى حج در صحنه حاضر باشند.
*دستورات الهى به سود مردم است و فلسفه ‏ى عبادات، یاد خداست.
*در حج، هم منافع دنیوى است و هم اخروى. و امام صادق (ع) فرمود: مراد از «منافع» در آیه، منافع دنیا وآخرت است.
*چهار پایان و تسلیم بودن آنها در برابر انسان و قربانى آنها و سودهاى دیگرى که دارند، از نعمت‏هاى الهى است که به بشر داده شده است.
*استفاده از گوشت قربانى براى خود زائران جایز است بر خلاف عادت‏هاى زمان جاهلیّت که مصرفش را براى حاجى حرام مى‏دانستند.
*اجتماع اغنیا در حج نباید آنان را از فقرا غافل کند.

کعبه خانه ای کهن و آزاد است...

کعبه خانه ای کهن و آزاد است
سوره مبارکه حج آیه شریفه 29
ثُمَّ لْیَقْضُواْ تَفَثَهُمْ وَلْیُوفُواْ نُذُورَهُمْ وَلْیَطَّوَّفُواْ بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ
معنای آیه:
(زائران خانه خدا در روز عید قربان که قربانى کردند) سپس باید آلودگى خود را بر طرف سازند وبه نذرهاى خود وفا کنند و بر گرد خانه‏ کهن و آزاد (کعبه) طواف نمایند.
پیام آیه:
*کلمه‏ ى «تَفث» به معناى چرک، مو، ناخن و شارب است، و «قضاء تفث»، یعنى با گرفتن ناخن و مو از احرام بیرون آیید و سپس براى ادامه اعمال حج، دور خانه ‏ى کعبه طواف کنید.
*در روز عید قربان، در سرزمین منا، در کنار مکّه براى زائران خانه خدا سه کار واجب است:
*پرتاب هفت سنگریزه به جایگاه شیطان که آن را «رمى جمره» مى‏گویند.
ذبح و قربانى و تراشیدن سر و یا کوتاه کردن مو و ناخن که در این آیه آمده است.
*امام باقر (ع) فرمود: کعبه نه ساکنى دارد و نه مالکى، بلکه خانه‏اى حُر و آزاد است.

یک روز نزد خدا هزار سال ما است...

سوره مبارکه حج آیه شریفه 47
وَیَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذَابِ وَلَن یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ یَوْماً عِندَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ
معنای آیه:
و کفّار، تعجیل عذاب الهى را از تو مى‏خواهند، در حالى که خداوند هرگز از وعده‏ خود تخلف نمى‏کند و یک روز نزد پروردگارت به منزله‏ هزار سال (از سال‏هایى) است که شما مى‏شمرید.
پیام آیه:
*در برابر هشدار انبیا، کفّار بارها از آنان مى‏پرسیدند: آن قهر الهى که از آن سخن مى‏گویید، چه زمانى مارا فرا خواهد گرفت؟  این آیه به آنان پاسخ مى‏دهد که عجله نکنید، وعده‏ الهى حتمى است.
*مهلت‏دادن خدا را نشانه غفلت او و رها شدن خود ندانیم.
*درخواست‏هاى بیجا و جوسازى‏ها و سؤال‏هاى بى‏ربط، ما را تحت تأثیر قرار ندهد.
*زمان در نزد ما با نزد خداوند متفاوت است.

کعبه اولین خانه عبادت بوده است...

سوره مبارکه آل‏عمران آیه شریفه 96
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى بِبَکَّةَ مُبَارَکاً وَهُدىً لِّلْعَلَمِینَ‏
معنای آیه:
همانا اوّلین خانه‏اى که براى (عبادت) مردم مقرّر شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که مایه‏ برکت و هدایت جهانیان است.
پیام آیه:
*«بَکّة» به معناى محلّ ازدحام و اجتماع مردم است. 
یکى از ایرادهاى بنى‏اسرائیل این بود که چرا مسلمانان با توجّه به قدمت بیت‏المقدّس که هزار سال قبل از میلاد توسط حضرت سلیمان ساخته شده است، آن را کنار گذاشته و کعبه را قبله‏ خود قرار داده‏اند. این آیه در پاسخ آنان مى‏فرماید: کعبه از روز نخستین، اوّلین خانه‏ عبادت بوده و قدمت آن بیشتر از هر جاى دیگر است.
*حضرت على (ع) در نهج‏البلاغه خطبه 192 مى‏فرماید: خداوند تمام مردم را از آدم‏علیه السلام تا آخرین نفر با همین سنگ‏هاى کعبه آزمایش مى‏کند. امام باقر (ع) فرمود: حضرت آدم و سلیمان و نوح‏علیهم السلام نیز دور همین کعبه، حج انجام داده‏اند.