بدترین جنبندگان چه کسانی هستند؟...

سوره مبارکه انفال آیه شریفه 22

إِنَّ شَرَّ الدَّوَآبِ‏ّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُکْمُ الَّذِینَ لَا یَعْقِلُونَ‏
معنای آیه:   
همانا بدترین جنبندگان نزد خداوند، (کسانى هستند که نسبت به شنیدن حقّ) کران (و نسبت‏به گفتن حقّ) لال‏هایند، آنها که تعقّل نمى‏کنند.
پیام آیه:
در این آیه کر ولال، کنایه از کسانى است که گوش به شنیدن حقّ نمى‏دهند واز بیان حقّ لب فروبسته‏اند.
در تعبیرات قرآن، افرادى که تربیت الهى انبیا را نمى‏پذیرند و دل را تسلیم حقّ نمى‏کنند، گاهى به مرده تشبیه شده‏اند، گاهى به چهارپایان ، گاهى به بدتر از چهارپایان  و گاهى به بدترین جنبنده.
*حضرت على (ع) فرمود: بدترین جنبنده‏ها کسانى هستند که حقّ را مى‏فهمند، ولى لجاجت کرده و کفر مى‏ورزند.
گروهى در قیامت اقرار خواهند کرد که به سخن حقّ گوش فرا نمى‏دادند ویا در آن تعقّل نمى‏کردند و این سبب دوزخى شدن آنان شده است. آنها می گوینداگر گوش شنوا داشتیم، یا تعقّل مى‏کردیم، از دوزخیان نبودیم.

دلباختگی پیامبر(ص)برای دعوت مردم...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 128
لَقَدْ جَآءَکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَّحِیمٌ
معنای آیه:
همانا پیامبرى از خودتان به سوى شما آمده است که آنچه شما را برنجاند بر او سخت است، بر هدایت شما حریص و دلسوز، و به مؤمنان رئوف و مهربان است.
 پیام آیه:
خداوند جز بر پیامبر اسلام، بر هیچ یک از پیامبران دو نام از نام‏هاى خویش را اطلاق نکرده که همانا نام های رؤف و رحیم است.
*آیات قرآن کریم روایت نموده که پیامبر خدا (ص) حریص بود تا همه مردم ایمان آورده و با وی بر هدایت بیعت نمایند اما خداوند جل جلاله به وی خبر داد جز آن کس که سعادت از طرف خداوند جل جلاله در ابتدا و در روز ازل برایش نوشته شده ، دیگر کسی ایمان نمی آورد و جز آن کس که بدبختی در روز ازل برایش نوشته شده دیگری گمراه نمی شود.

بعثت پیامبری که درس نخوانده است...

سوره مبارکه جمعة آیه شریفه 2
هُوَ الَّذِى بَعَثَ فِى الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُواْ عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَ یُزَکِّیِهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِن کَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِى ضَلاَلٍ مُّبِینٍ‏
 معنای آیه:
اوست که در میان مردم درس ناخوانده، پیامبرى از خودشان مبعوث کرد تا آیات الهى را بر آنان بخواند و آنها را رشد و پرورش داده (از آلودگى شرک و تفرقه پاک سازد) و کتاب آسمانى و حکمت به آنان بیاموزد و همانا پیش از این در انحراف و گمراهى آشکار بودند.
پیام آیه:
اطلاق کلمه اُمّى در این آیه  بر مردم مکّه، یا از آن جهت است که مکّه، امّ القرى‏ است، یا از آن جهت که در زبان عربى به کسانى که خواندن و نوشتن را نمیدانند، «اُمّى» می‏گویند، زیرا مثل روزى هستند که از مادر متولّد شده‏ اند.
*این آیه به مساله بعثت پیامبر اسلام و هدف از این رسالت بزرگ پرداخته است و می فرماید پیامبر اسلام از میان همین گروه و همین قشر درس نخوانده برخاسته تا عظمت رسالت او را روشن سازد، و دلیلى باشد بر حقانیت او، چرا که کتابى مثل قرآن با این محتواى عمیق و عظیم، و فرهنگى چون فرهنگ اسلام، محال است زائیده فکر بشر باشد آن هم بشرى که نه خود درس خوانده، و نه در محیط علم و دانش پرورش یافته است.

نگاه و آداب نگاه کردن...

سوره  مباره نور آیه شریفه 30
 قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ
معنای آیه:
 به مردان مؤمن بگو: از بعضى نگاه‏هاى خود (نگاه‏هاى غیر مجاز) چشم ‏پوشى کنند و دامن خود را حفظ نمایند. این براى پاکتر ماندن آنان بهتر است. خداوند به آنچه انجام مى‏ دهند آگاه است.
 پیام آیه:
در حدیثى مى ‏خوانیم: تمام چشم‏ها در قیامت گریان است مگر سه چشم: چشمى که از ترس خدا بگرید و چشمى که از گناه بسته شود و چشمى که در راه خدا بیدار بماند.
*حضرت على‏(ع) فرمود: نگاه اوّل مانعى ندارد؛ ولى ادامه‏ى نگاه اشکال دارد؛ زیرا سبب فتنه مى ‏شود.

فلسفه‏ آفرینش...

سوره مبارکه هود آیه شریفه 119

 إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّکَ وَلِذَلِکَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ  
معنای آیه:
 مگر کسى که پروردگارت به او رحم کند، و (خداوند) براى همین (رحمت) مردم راآفرید، و فرمان پروردگارت صادر شده که دوزخ را از جنّ و انس پر خواهد کرد.
پیام آیه:
فلسفه‏ آفرینش انسان، در آیات قرآن با عناوین مختلفى مطرح شده است:
*در یک جا می‏خوانیم: که دلیل آفرینش جنّ و انسان، عبادت آنها دانسته شده است.
* در جاى دیگرى می‏فرماید: یعنى خداوند، مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید.
*در آیه‏ فوق نیز آمده است: یعنى ما انسان‏ها را آفریدیم تا مشمول رحمت خویش نماییم.
*در ظاهر به نظر می‏رسد که فلسفه‏ آفرینش انسان، سه عنوان متفاوت یعنى: عبادت، آزمایش و رحمت است. امّا با کمى دقّت نظر متوجّه می‏شویم که هر سه موضوع داراى یک نقطه‏ مشترک هستند و آن تکامل روحى و معنوى انسان‏هاست.
*امام صادق‏(ع) فرمود: خداوند انسان را آفرید تا کارهایى انجام دهد و مستحقّ رحمت الهى شوند

کوتاهى دنیا نسبت به آخرت...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 45

 وَیَوْمَ یَحشُرُهُمْ کَأَن لَّمْ یَلْبَثُواْ إِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ یَتَعَارَفُونَ بَیْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِلِقَآءِ اللَّهِ وَ مَا کَانُواْ مُهْتَدِینَ  
معنای آیه:
 و روزى که خداوند آنان را محشور و جمع می‏کند، گویا جز ساعتى از روز را (در دنیا یا برزخ) نمانده ‏اند. آن روز یکدیگر را می‏شناسند. قطعاً آنان که دیدار خدا (معاد یا قیامت) را تکذیب کردند، زیان کار شدند و هرگز هدایت یافته نبوده ‏اند.
پیام آیه:
عظمت روز قیامت چنان است که زندگانى پیش از آن بسیار کوتاه جلوه می‏کند. این حقیقت در آیات دیگر هم مطرح شده است، از جمله:
* گویا در دنیا یا برزخ شبى بیشتر نبودند.
*گمان می‏کنید جز مدّت کمى قبل از قیامت نبوده‏ اید.
*فکر می‏کنید جزده روزى ساکن نبوده ‏اید.
*فکر می‏کنید روز یا پاره‏اى از روز در دنیا یا برزخ بوده‏ اید.
*فکر می‏کنید یک ساعتى بیشتر نبوده ‏اید.
*کوتاهى عمر دنیا، یا به جهت زودگذر بودن آن، یا به خاطر بهره نگرفتن از زمان و فرصت، یا در مقایسه با عمرآخرت و یا بدان جهت است که انسان‏ها در برزخ گویا در خوابند و پس از بیدارى احساس می‏کنند که زمان اندک بوده است.
*به هرحال هم متاع دنیا نسبت به آخرت قلیل است و هم زمانش، چنانکه گویا ساعتى بیش نبوده است.

تأثیر داستان‏هاى قرآن...

سوره مبارکه هود آیه شریفه  100

 ذَلِکَ مِنْ أَنْبِآءِ الْقُرَى‏ نَقُصُّهُ عَلَیْکَ مِنْهَا قَآئِمٌ وَحَصِیدٌ
معنای آیه:
 (اى پیامبر!) این (مطالب، گوشه ‏اى) از اخبار آبادی ‏ها و شهرهایى است که ما آن را براى تو بازگو می‏کنیم، (البتّه) بعضى از آنها (هنوز) پابرجا هستند، ولى بعضى دیگر ویران شده ‏اند.
 پیام آیه:
بیان داستان در قرآن، داراى نقش و اثرات مهمّى است، زیرا؛1. دلنشین و جذّاب است. 2. هموار کننده راه نفوذ و تأثیر بیشتر دلائل عقلى و برهانى است. 3. دلیلى دیگر بر اعجاز پیامبر(ص)است که چگونه فردى درس ناخوانده چنین اخبارى را می‏داند. 4. براى شنوندگان آن درس عبرت است.

دو درس بزرگ...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 39
 بَلْ کَذَّبُواْ بِمَا لَمْ یُحِیطُواْ بِعِلْمِهِ وَلَمَّا یَأْتِهِمْ تَأْوِیلُهُ کَذَلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَانظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِینَ‏
پیام آیه:
بلکه (حقّ آن است که) چیزى را که به شناخت آن احاطه نداشتند دروغ پنداشتند، در حالى که سرانجام و حقیقت و باطن آن هنوز بر ایشان روشن نشده است. کسانى که پیش از آنان بودند نیز همین گونه تکذیب کردند. پس بنگر که سرانجام ستمگران چگونه است.
پیام آیه:
  امام صادق (ع) فرمودند: از این آیه‏ قرآن دو درس بزرگ می ‏آموزیم:
*تا علم نداریم، حرفى نزنیم.
*تا علم نداریم، حرفى را ردّ نکنیم.

از رحمت خدا ناامید نشویم...

سوره مبارکه زمر آیه شریفه 53
قُلْ یَا عِبَادِىَ الَّذِینَ أَسْرَفُواْ عَلَى‏ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ‏
معنای آیه:   
بگو: «اى بندگان من که بر نفس خویش اسراف (و ستم) کرده‏اید! از رحمت خداوند مأیوس نشوید، همانا خداوند همه‏ى گناهان را مى‏بخشد، زیرا که او بسیار آمرزنده و مهربان است.»
پیام آیه:
این آیه در مورد کسانى است که به گناه خود توجه دارند و از بزرگى و زشتى آن چنان بیم دارند که از آمرزش خدا ناامید مى شوند. بدیهى است چنین کسى از کرده خود پشیمان و نادم است ، اینجا است که خطاب به او مى رسد که ناامید نشوند که گناه هرچه بزرگ باشد خدا آن را مى آمرزد، زیرا کرم الهى ، هر چند گناه بزرگ باشد از آن بزرگتر است ، قابل آمرزش بودن گناه هم با پشیمانى که توبه را دنبال دارد حاصل است .

رزمنده نمونه...

سوره مبارکه آل‏ عمران  آیه شریفه172
 أَلَّذِینَ اسْتَجَابُواْ لِلَّهِ وَالْرَّسُولِ مِن بَعْدِ مَآ أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُواْ مِنْهُمْ وَاتَّقَوْاْ أَجْرٌ عَظِیمٌ
معنای آیه:
 آنان که دعوت خدا و رسول را (براى شرکتِ دوباره در جهاد علیه کفّار) پذیرفتند، با آنکه جراحاتى به آنان رسیده بود، براى نیکوکاران و پرهیزکارانِ آنها، پاداش بزرگى است.
 پیام آیه:
 در تاریخ مى ‏خوانیم که در جنگ احد حضرت (ع) بیش از شصت زخم و جراحت برداشت، ولى لحظه‏ اى دست از یارى پیامبر برنداشت. در تفسیر کنزالدقائق آمده است که این آیه درباره حضرت على‏(ع) و نه نفر دیگر نازل شده است.
*بر اساس این آیه رزمنده ‏اى قابل ستایش است که: از جنگ خسته نشود ، اهل کار نیک باشد و از فرمان خدا و رسول تخلّف نکند.