راه مستقیم ...

سوره مبارکه فاتحه آیه شریفه 6
اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِیمَ‏
معنای آیه:
 (خداوندا!) ما را به راه راست هدایت فرما.
پیام آیه:
  کلمه‏ «صراط» بیش از چهل مرتبه در قرآن آمده است. «صراط» نام پلى بر روى دوزخ است که در قیامت همه‏ مردم باید از روى آن عبور کنند.
*بر اساس آیات الهی  راههاى متعدّدى در برابر انسان قرار دارد که او باید یکى را انتخاب کند:
*راه خواسته‏ ها وهوس‏هاى خود.
*راه انتظارات و توقعات مردم.
*راه وسوسه‏ هاى شیطان.
*راه طاغوت‏ها و ستمگران.
*راه نیاکان و پیشینیان.
*راه خدا و اولیاى خدا.
*در روایات آمده که امامان معصوم‏(ع) مى‏فرمودند: راه مستقیم، ما هستیم ؛یعنى نمونه‏ عینى و عملى راه مستقیم و اسوه و الگو براى قدم برداشتن در آن، رهبران آسمانى هستند

دانشمند بى‏ عمل...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 44
 أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنفُسَکُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ
معنای آیه:
 آیا مردم را به نیکى دعوت کرده و خودتان را فراموش مى ‏نمایید؟ با اینکه شما کتاب (آسمانى) را مى‏خوانید، آیا هیچ فکر نمى‏ کنید؟
پیام آیه:
این آیه افراد را نسبت به توصیه کردن دیگران به خوبی ها و فراموش کردن خود در عمل به این توصیه ها هشدار داده است .
*در قرآن: عالم بى ‏عمل، به الاغى تشبیه شده است که بار کتاب حمل مى‏ کند؛ ولى خود از آن بهره ‏اى نمى‏برد.
*رسول خدا(ص)فرمودند: عالم بى‏ عمل، مثل چراغى است که خودش مى‏سوزد (و بهره ‏اى نمى ‏برد) ولى دیگران از نورش استفاده‏ ها مى‏ برند و در جای دیگری فرمودند: عالم بى‏ عمل، چون تیرانداز بدون کمان است.
*امام على‏(ع) فرمودند: عالم بى‏ عمل، همچون درخت بى ‏ثمر و گنجى است که انفاق نشود.
*امام صادق‏‏(ع فرمودند: موعظه‏ عالم بى‏ عمل، چون باران بر روى سنگ است که در دلها نفوذ نمى ‏کند.

شفاعت ...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 48
 وَاتَّقُواْ یَوْماً لَّا تَجْزِى نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلَا یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ یُنصَرُونَ
معنای آیه:
 و بترسید از روزى که هیچ کس چیزى (از عذاب خدا) را از کسى دفع نمى ‏کند و هیچ شفاعتى از کسى پذیرفته نمى‏ شود، و از کسى غرامت و بدلى گرفته نشود ویارى نخواهند شد.
پیام آیه:
 شفاعت از کلمه «شفع» به معناى جفت است؛ یعنى افرادى که مایه ‏اى از ایمان و تقوا و عمل داشته و در آن روز کمبودى دارند، لطفى به آن مایه‏ ها اضافه مى‏شود و در اثر جفت وهمراه شدن با لطف اولیاى الهى، از قهر خداوند نجات مى‏ یابند.       *شفاعت، تنها شامل کسانى مى‏شود که تلاشگرند؛ ولى در راه مانده و کم آورده‏اند .
*حدود سى آیه از قرآن مربوط به شفاعت است.
*اراده‏ خداوند در شرایط مختلف یک نوع نیست. اراده خدا بر کیفر گناهکار است؛ ولى اگر او توبه کند، قهرش را برمى‏ دارد؛ زیرا شرایط انسان گناهکار با انسان توبه ‏کار فرق دارد. شخصى به خاطر محبّت و ارادت و اطاعت از اولیاى خدا در دنیا، مشمول شفاعت آنان مى ‏شود و دیگرى که مخالف آنان بوده، مشمول نمى‏شود.
*اسباب بخشایش گناهان در دنیا سه چیز است:توبه و جبران گذشته.ترک گناهان کبیره. انجام دادن حسنات و کارهاى نیک.
ولى در آخرت، سرانجام راه بخشش، فقط شفاعت است.

کتاب و پرونده ‏هاى قیامت...

سوره مبارکه جاثیه آیه شریفه 28
 وَتَرَى‏ کُلَّ أُمَّةٍ جَاثِیَةً کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى‏  إِلَى‏ کِتَابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ
معنای آیه:
 (در روز رستاخیز) هر امّتى را به زانو در آمده می‏بینى، در حالى که هر امتى به سوى کتابش (براى دادرسى) فراخوانده شده است. امروز آنچه را عمل می‏ کردید دریافت خواهید کرد.
 پیام آیه:
قرآن کریم براى انسان در قیامت سه نوع کتاب و پرونده عمل معرّفى کرده است.
*الف) براى هر فرد کتابى است که کارهاى شخصى او در آن ثبت است که خداوند دراین باره در قرآن می فرماید:ما عمل هر انسانى را به گردنش می ‏آویزیم و روز قیامت آن را به صورت کتابى در برابرش می ‏گشاییم و به او خطاب می ‏شود کتاب خود را بخوان.
*ب) براى هر امّتى نیز کتابى است که امور اجتماعى در آن ثبت است، چنانکه در این آیه می‏فرماید: هر امتى به سوى کتابش (براى دادرسى) فراخوانده شده است
* ج) تمام امّت‏ ها نیز یک کتاب دارند که همه چیز و همه کس در آن ثبت است.

مقایسه مؤمن و کافر...

سوره مبارکه جاثیه آیه شریفه 21
 أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُواْ السَّیِّئَاتِ أَن نَّجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ سَوَآءً مَّحْیَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَآءَ مَا یَحْکُمُونَ
معنای آیه:
آیا کسانى که مرتکب کارهاى بد شدند گمان کردند که ما آنان را همچون کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏ اند قرارخواهیم داد و حیات و مرگشان یکسان است؟ چه بد داورى می‏کنند.
پیام آیه:
در مقایسه‏ میان مؤمن و کافر می‏بینیم که مؤمن با یاد خدا آرام، به داده خدا راضى، به آینده امیدوار، راهش روشن و مرگ را کوچ کردن به منزلى بزرگتر می‏داند ولى کافر هر روز به گرد طاغوتى می‏چرخد و هر لحظه محکوم هوس ‏هاى خود یا دیگران است، آینده را تاریک و مرگ را فنا می‏داند.
*لذا قرآن براى روشنگرى هر چه بیشتر روش مقایسه را مطرح می‏کند، تا تمام وجدان‏ها در هر سطحى مسئله را درک کنند.

استغفار انبیا...

سوره مبارکه غافر آیه شریفه 55
 فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِىِ‏ّ وَالْإِبْکَارِ
معنای آیه:
 پس صبر و شکیبایى پیشه کن که وعده ‏هاى خداوند حقّ است و براى گناهت استغفار کن و شامگاهان و بامدادان، سپاسگزارانه پروردگارت را تسبیح کن.
پیام آیه:
در قرآن کریم، آیاتى از استغفار پیامبران سخن می‏گوید،که برخی از آنها در زیر ذکر می گردد.
*استغفار حضرت آدم: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزى از زیانکاران خواهیم بود.
*استغفار حضرت موسى: پروردگارا! به خود ظلم کردم، پس مرا ببخش.
*استغفار حضرت سلیمان: پروردگارا! مرا بیامرز و حکومت بى نظیرى به من مرحمت کن.
*استغفار حضرت نوح: پروردگارا! من و والدین مرا بیامرز.
*استغفار حضرت داود: داود متوجّه شد که ما او را آزمایش کردیم پس از پروردگارش عذرخواهى کرد.
*استغفار حضرت یونس: یونس در شکم ماهى گفت: خداوندا تو منزّهى من از ستمکارانم.
*استغفار حضرت محمّد (ص): براى گناهت استغفار کن.
*اگر نور ایمان در انسان کم باشد، انسان تنها گناهان بزرگ را می‏بیند ولى اگر نور ایمان در وجودش بیشتر باشد لغزش‏ هاى کوچک را نیز خواهد دید و از آنها دورى خواهد کرد.
*پیامبران الهى به دلیل داشتن ایمان کامل و تقواى بالا از گناهان کوچک نیز دورى می‏کردند. به همین جهت می‏گوییم آنان معصوم بودند.

شعور حیوانات...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 38
وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِى الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُم مَّا فَرَّطْنَا فِى الْکِتَابِ مِن شَىْ‏ءٍ ثُمَّ إِلَى‏ رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ  
معنای آیه:
 و هیچ جنبنده‏اى در زمین و هیچ پرنده ‏اى که با دو بال خود پرواز مى ‏کند، نیست مگر اینکه آنها هم اُمّت‏هایى چون شمایند. ما در این کتاب (قرآن یا لوح محفوظ) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، سپس همه نزد پروردگارشان گرد مى‏ آیند.
پیام آیه:
قرآن توجّه خاصّى به زندگى حیوانات دارد و از یادآورى خلقت، شعور و صفات آنها در راه هدایت مردم استفاده مى‏کند. در روایات وتجارب انسانى هم نمونه‏ هاى فراوانى درباره ‏ى شعور و درک حیوانات به چشم مى‏ خورد.
* از آیات و روایات و تجارب برمى‏ آید که شعور، ویژه انسان نیست. به نمونه‏ هایى توجّه کنید:
*حضرت سلیمان همراه با سپاهیانش از منطقه‏ اى عبور مى‏کردند، مورچه‏ اى به سایر مورچگان گفت: فورى به خانه‏ هایتان بروید، تا زیر پاى ارتش سلیمان له نشوید.
*هدهد در آسمان از شرک مردم زمینى مطلع شده و نزد سلیمان گزارش مى ‏دهد که مردم منطقه‏ سبأ، خداپرست نیستند. آنگاه مأموریّت ویژه‏اى در گزارش به سلیمان مى‏یابد.
*اینکه قرآن مى‏ گوید: همه موجودات، تسبیح گوى خدایند ولى شما نمى ‏فهمید،تسبیح تکوینى نیست، زیرا آن را ما مى‏فهمیم، پس قرآن تسبیح دیگرى را مى ‏گوید.
*در آیات قرآن، سجده براى خدا، به همه موجودات نسبت داده شده است.

دلایل ایمان ابوطالب...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 26
وَ هُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ یَنْئَوْنَ عَنْهُ وَ إِن یُهْلِکُونَ إلاَّ  أَنفُسَهُمْ وَ مَا یَشْعُرُونَ  
معنای آیه:
 و آنان، مردم را از آن (پیامبر و قرآن) باز مى‏ دارند و خود نیز از آن دور و محروم مى‏ شوند، (ولى بدانند که) جز خودشان را هلاک نمى ‏سازند، و(لى) نمى‏فهمند.
پیام آیه:
برخى از اهل سنت، در تفسیر خود این آیه را درباره ابوطالب دانسته و گفته ‏اند که وى مردم را از آزار پیامبر نهى مى‏ کرد ولى خودش ایمان نمى ‏آورد و از مسلمان شدن دورى مى‏ جست ،  ولى به نظر پیروان مکتب اهل‏بیت، ابوطالب از بهترین مسلمانان است و دلایل ایمان ابوطالب پدر عزیز حضرت على‏(ع) بسیار است که به بعضى از آنها اشاره مى‏شود:
*جملاتى که شخص پیامبراکرم‏(ص) درباره ایمان او فرموده ‏اند، بهترین دلیل بر ایمان اوست.
*حمایت‏ هاى بى‏ دریغ وى از پیامبر در شرائط بسیار سخت.
*رسول‏ خدا  فرمود: من در قیامت، شفیع پدر و مادر و عمویم ابوطالب هستم.
*در حدیث مى‏ خوانیم که خداوند به رسول خود وحى کرد که آتش بر پدر و مادر و کفیل تو حرام است.

برکات وجودى اولیاى خدا ...

سوره مبارکه انفال آیه شریفه 33
 وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِیهِمْ وَ مَا کَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ
پیام آیه:
 و تا تو در میان مردمى، خداوند بر آن نیست که آنان را عذاب کند، و تا آنان استغفار مى‏کنند، خداوند عذاب کننده‏ آنان نیست.
پیام آیه:
 در احادیث آمده که خداوند به خاطر وجود برخى افراد پاک و علماى ربّانى، سختى و عذاب را از دیگران برمى‏دارد. چنانکه در ماجراى قلع و قمع قوم لوط، حضرت ابراهیم به فرشتگان مأمور عذاب گفت: یعنى آیا با وجود یک مرد خدایى در منطقه، آنجا را نابود مى‏ سازید؟! فرشتگان گفتند: ما مى‏ دانیم که لوط در آنجاست و به او دستور خارج شدن از آنجا را داده ‏ایم.
*در روایت مى ‏خوانیم امام رضا(ع)به زکریا ابن آدم فرمود: در شهر قم بمان که خداوند همان گونه که به واسطه‏ امام کاظم‏(ع) بلا و عذاب را از اهل بغداد برداشت، به واسطه‏ى وجود تو نیز بلا را از آن شهر دور مى‏ کند.

مسئولیت در برابر خانواده...

سوره مبارکه تحریم آیه شریفه 6
 یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلاَئِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! خود و خانواده خود را از آتشى که هیزم آن مردمان (گنهکار) و سنگ‏ها هستند، حفظ کنید. آتشى که بر آن فرشتگانى درشت خو و سخت گیر نگهبانند و خدا را در آنچه فرمانشان دهد، نافرمانى نکنند و آنچه را فرمان یابند انجام دهند.
 پیام آیه:
 در آیات متعدّدى از قرآن به رسالت انسان در برابر خانواده‏اش اشاره شده است، از جمله موارد ذیل که می فرماید:
*خود و خانوادتان را از آتش دوزخ حفظ کنید.
*اهل خود را به نماز فرمان ده و بر آن پایدارى کن.
*نزدیک‏ترین بستگانت را هشدار ده.
*فرزندم! نماز به پا دار و امر به معروف کن.
*اى پیامبر! به زنان و دختران خود و سپس زنان مؤمنان بگو...
*زیانکاران واقعى کسانى هستند که خود و خانواده‏شان در قیامت باخته‏  اند.
*مردان خدا در مورد خانواده دغدغه دارند و بی ‏تفاوت نیستند.
*پیامبر، همواره خانواده‏اش را به نماز سفارش می‏کرد.
*پیامبر اکرم‏(ص) فرمودند: همه شما نسبت به زیر دست خود مسئول هستید. مرد، مسئول خانواده ‏اش، و زن مسئول شوهر و فرزندش است.