مراحل تربیت و تکامل...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 57

 یَآ أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبّکُمْ وَشِفَآءٌ لِّمَا فِى الصُّدُورِ وَهُدىً وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ
معنای آیه:
 اى مردم! همانا از سوى پروردگارتان پند و اندرزى براى شما آمد که مایه‏ شفا براى ‏آنچه در سینه ‏هاى شماست و هدایت و رحمتى براى مؤمنان است.
 پیام آیه:
  گویا آیه اشاره به مراحل چهارگانه‏ تربیت و تکامل دارد، یعنى:
*مرحله موعظه، نسبت به کارهاى ظاهرى.
*مرحله‏ پاکسازى روح از رذایل.
*مرحله‏ راهیابى به سوى مقصود.
*مرحله‏ دریافت رحمت الهى.

معیار برادرى...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 11

 فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَ آتَوُاْ الزَّکَاةَ فَإِخْوَانُکُمْ فِى الدِّینِ وَ نُفَصِّلُ الْأَیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ‏
معنای آیه:
امّا اگر توبه کردند و نماز بر پا داشتند و زکات پرداختند، در این صورت برادران دینى شمایند. و ما آیات خود را براى گروهى که می‏دانند (می ‏اندیشند)، به تفصیل بیان می‏کنیم.
 پیام آیه:
خداوند در آیات قبل فرمود: اگر مشرکان توبه کرده و نماز خواندند و زکات دادند، دیگر متعرّض آنان نشوید، در این آیه می‏فرماید: نه تنها مزاحمشان نشوید، بلکه گذشته ‏ها را فراموش کرده، برادرانه با آنان رفتار کنید.
*هدف جنگ ‏هاى اسلامى، بازگرداندن مشرکان به توحید است. آنان که تا دیروز، واجب القتل بودند، در سایه‏ توبه و نماز و زکات، حقوق اجتماعى برابر با مسلمانان می‏یابند و جنگ با آنان حرام می ‏شود.
*با نادم وتوّاب، برخوردى برادرانه داشته باشید.

هدایت مستمر الهى...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 9

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِى جَنَّاتِ النَّعِیمِ‏
معنای آیه:
 به یقین آنان که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏ اند، پروردگارشان آنان را به خاطر ایمانشان هدایت مى‏کند. و در باغ‏هاى پرنعمت که نهرها اززیر پایشان جارى است اقامت دارند.
پیام آیه:
هدایت الهى، جریانى مستمر و مداوم است. هرلحظه بر هدایت مؤمنان مى ‏افزاید و آنان را از پرتگاه ‏ها حفظ مى‏ کند ودر بن ‏بستِ دنیا راهى به رویشان باز مى‏ کند و در قیامت هم به بهشت رهنمونشان مى‏ کند.
*گرچه مؤمن هدایت یافته است، ولى همواره نیازمند هدایت الهى است. حتّى رسول خدا (ص) و امامان معصوم‏(ع) نیز همواره مى‏گفتند: «اهدنا الصراط المستقیم»
*در حدیث آمده است: انسان چون از قبرش در قیامت بر مى‏ خیزد، عمل صالحش به صورتى نورانى نزد او مجسّم شده، او را به بهشت هدایت مى‏ کند.

اهمیّت مسجد...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 18
إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْأَخِرِ وأَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى‏ أُوْلَئِکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ
معنای آیه:
 مساجد خدا را تنها کسانى باید آباد کنند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و نماز را به پا داشته و زکات مى‏ پردازند و جز از خدا نمى ‏ترسند. امید است که ‏آنان از راه یافتگان باشند.
پیام آیه:
مسجد، پایگاه مهّم عبادى و اجتماعى مسلمانان است. بنابراین، هم متولّیان آن باید صالح و پاک باشند و هم برنامه‏ هایش سازنده و تربیت کننده، هم بودجه ‏اش مشروع و حلال باشد و هم مسجدیان اهل تقوا و خدایى و مورد تکریم. وگرنه اگر سازندگان مساجد، جبّاران و سلاطین باشند و پیش نمازان، افراد بى‏ سواد و ترسو و خادمان نیز وارفتگان بى‏ حال، طبعاً مساجد از هدف اصلى خود که آبادى معنوى است، دور خواهند ماند.
*رسول الله (ص) فرمود: همین که دیدید کسى به مسجد رفت و آمد مى‏ کند، به ایمان او گواهى دهید.

مزایاى نزول قرآن به زبان عربى...

سوره مبارکه یوسف آیه شریفه 2
إِنَّآ أَنْزَلْنَاهُ قُرْءَاناً عَرَبِیّاً لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ‏ 
معنای آیه:
 همانا ما آن را قرآنى عربى نازل کردیم، باشد که بیاندیشید.
پیام آیه:
قرآن به هر زبانى که نازل مى‏ شد، دیگران باید با آن زبان آشنا مى‏ شدند. امّا نزول قرآن به زبان عربى داراى مزایایى است، از جمله:
*زبان عربى داراى چنان گستردگى لغات و استوارى قواعد دستورى است که در زبان‏هاى دیگر یافت نمى‏ شود.
* طبق روایات زبان اهل بهشت، عربى است.
* مردم منطقه ه‏اى که قرآن در آن نازل شد، عرب زبان بودند و امکان نداشت که کتابِ آسمانى آنها به زبان دیگرى باشد.

حروف مقطعه...

سوره مبارکه یوسف آیه شریف 1

الر تِلْکَ ءَایَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِینِ
معنای آیه:
 الف لام را. آن است آیات کتاب روشنگر.
 پیام آیه:
  درباره حروف مقطّعه نظرات مختلفى بیان شده است، از جمله:
*قرآن، این معجزه الهى از همین حروف الفبا تألیف یافته که در اختیار همگان است.
*نام سوره‏اى است که با آن حروف آغاز شده است.
*نوعى سوگند و قسم الهى است.
*اسرار و رموزى بین خدا و پیامبر است.
*امّا با توجّه به این‏که از میان 29 سوره‏اى که با حروف مقطّعه آغاز شده، در بیست و چهار مورد پس از آن، سخن از قرآن و معجزه بودن آن است، شاید بهترین وجه، همان نظر اوّل باشد.

تقیّه و حفظ جان...

سوره مبارکه نحل آیه شریفه 106
 مَن کَفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ وَ لَکِن مَّن شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْراً فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللَّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ  
معنای آیه:
 کسى که بعد از ایمان به خدا کافر (و مرتد) شود، نه آنکه او را به زور وادار کرده ‏اند (که با زبان اظهار کفر کند) در حالى که قلبش به ایمان خویش مطمئن است، بلکه کسى که سینه به روى کفر بگشاید (و بعد از ایمان با شادى به استقبال کفر برود) پس بر آنان از طرف خداوند غضبى است و برایشان عذابى بزرگ است.
پیام آیه:
در آغاز اسلام کفّار مکّه، پدر و مادر عمّار یاسر را بخاطر اسلام آوردن با شکنجه شهید کردند، همین که نوبت شکنجه به عمّار رسید او کلماتى که کفّار مى‏خواستند به زبان جارى کرد و جان خود را نجات داد، عمّار مورد سرزنش بعضى قرار گرفت که او از اسلام دست برداشته است، عمّار گریه‏ کنان نزد پیامبراکرم(ص)آمد و حضرت دست نوازش بر سر او کشید و فرمود: اگر باز هم جانت در خطر افتاد این کلمات را بگو و خودت را نجات بده، تو سر تا پا ایمان هستى.
*این عمل را در اصطلاح تقیه مى‏ گویند که در اسلام احکامى را به دنبال دارد، لکن باید بدانیم که موارد تقیه مختلف است؛ گاهى تقیه واجب است و گاهى باید تا پاى جان ایستاد و حرف حقّ خود را زد و تقیه نکرد.

پاداش ‏هاى چند برابر الهی ...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه26
 لِلَّذِینَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنَى‏ وَزِیَادَةٌ وَلَا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لَا ذِلَّةٌ أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ‏
معنای آیه:
براى آنان که نیکى کنند، پاداشى نیکوتر (از نظر کیفى) و افزون‏تر (از نظر کمّى) خواهد بود و بر چهره‏ آنان غبار ذلّت و خوارى ننشیند، آنان اهل‏ بهشتند و همیشه در آنجایند.
پیام آیه:
اعطاى پاداش زیادتر و مضاعف، با تعبیرمکرّر در قرآن آمده است. از جمله:
*هر که نیکى کند پاداش ده برابر دارد.
*خداوند علاوه بر پاداش کامل از فضل خود به آنان عطا مى‏کند .
*پاداش هفتصد برابر براى انفاق در راه خدا.
*امام صادق (ع) مى‏ فرماید: هر چیز اندازه ‏اى دارد، جز اشک که قطره‏اى از آن آتش ها را خاموش کند. سپس فرمود: کسى که اشکى براى خدا بریزد، چهره ‏اش تیرگى و خوارى نخواهد دید.

سیاست خارجى اسلام...

سوره مبارکه ممتحنه آیه شریفه 8
 لَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِى الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُم مِّن دِیَارِکُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُواْ إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ
معنای آیه:
خداوند شما را از نیکى و عدل نسبت به کسانى‏ که با شما به خاطر دین جنگ نکرده و شما را از خانه‏ هایتان بیرون ننموده‏ اند منع نمی ‏کند. همانا خداوند عدالت پیشگان را دوست دارد.
 پیام آیه:
سیاست خارجى اسلام بر اساس جذب و جلب دیگران است و این امر بر اساس این آیه از طرق زیر قابل دستیابى است:
 *با آنان نیکى کنید ، نسبت به آنان قسط و عدالت داشته باشند ،  اگر یکى از آنان مهلت خواست، به او مهلت بدهید تا کلام خدا را بشنود ، اگر براى زندگى مسالمت‏ آمیز آغوش باز کردند، پیشنهاد آنان را بپذیرو سهمى از زکات براى ایجاد الفت با آنان مصرف شود.

چگونگى شکر...

سوره مبارکه ابراهیم آیه شریفه 7
 وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لَأَزِیْدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِى لَشَدِیدٌ  
معنای آیه:
 و(نیز به یادآور) هنگامى که پروردگارتان اعلام فرمود: همانا اگر شکر کنید، قطعاً (نعمت‏هاى) شما را می ‏افزایم، و اگر کفران کنید البتّه عذاب من سخت است.
پیام آیه:
امام صادق‏(ع) فرمود: شکر نعمت، دورى از گناه است. و نیز فرمود: شکر آن است که انسان نعمت را از خدا بداند (نه از زیرکى و علم و عقل و تلاش خود یا دیگران) و به آنچه خدا به او داده راضى باشد و نعمت‏هاى الهى را وسیله‏ گناه قرار ندهد.
*شکر واقعى آن است که انسان نعمت خدا را در مسیر خدا قرار دهد و اگر نعمت خدا را در مسیر غیر حقّ مصرف کنیم، کفران نعمت و زمینه کفر است.