چشم داشت به لطف الهی ...

سوره مبارکه قیامت آیه شریفه 23
إِلَى‏ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ
معنای آیه:
و به (لطف و پاداش) پروردگارشان چشم دوخته ‏اند.
پیام آیه:
*یکی از گناهان کبیره، یأس و ناامیدی از رحمت خداوند است و در قرآن کریم نیز نهی صریح از آن شده است .
*چنانکه می‌فرماید: ای بندگان من که بر خود ستم و اسراف کرده اید از رحمت خدا نا امید نشوید.
*چون روز رستاخیز فرا رسد، خداوند تبارک و تعالى چنان رحمت خود را گسترش می‏دهد که ابلیس هم بر رحمت حق تعالى طمع می‏بندد.

نابود کردن کفّار براى خداوند آسان است...

سوره مبارکه غافر آیه شریفه 22
ذَ لِکَ بِأَنَّهُمْ کَانَت تَّأْتِیهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَیِّنَاتِ فَکَفَرُواْ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِىٌّ شَدِیدُ الْعِقَابِ‏
معنای آیه:
این (قهر الهى) به خاطر آن بود که پیامبرانشان همراه با دلائل روشن به سراغ آنان مى‏آمدند  ولى آنان کفر ورزیدند، پس خداوند آنان را به قهر خود گرفت. همانا او قوى و سخت کیفر است.
پیام آیه:
*فرستادن انبیا یک سنّت الهى در تاریخ است و  انبیا به سراغ مردم مى‏رفتند، نه آنکه منتظر باشند مردم به سراغ آنان بیایند.
*تا خداوند اتمام حجّت نکند قوم یا فردى را مؤاخذه نمى‏کند.
 *همه‏ انبیا معجزه داشته‏اند و در دلیل و اعجاز آنان هیچ نقطه ابهامى نبوده است.
 *کفر و سرکشى زمینه سقوط و فروپاشى تمدن‏هاست .

داورى به حقّ از شئون الهى است ...

سوره مبارکه غافر آیه شریفه 20
وَاللَّهُ یَقْضِى بِالْحَقِ‏ّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا یَقْضُونَ بِشَىْ‏ءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
معنای آیه:
و خداوند به حقّ داورى مى‏کند و معبودهایى که جز او مى‏خوانند هیچ حکمى نمى‏کنند. همانا خداوند اوست شنواى بینا.
پیام آیه:
*لازمه‏ داورى، آگاهى است  و داور به حقّ باید بینا و شنوا باشد و شنوا و بیناى حقیقى فقط پروردگار یکتا ست.
*معبودهاى غیر خدایى یا قدرت داورى ندارند و یا به حقّ داورى نمى‏کنند.

تنها اهل انابه متذکّر مى‏شوند...

سوره مبارکه غافر آیه شریفه 13
هُوَ الَّذِى یُریکُمْ آیَاتِهِ وَیُنَزِّلُ لَکُم مِّنَ السَّمَآءِ رِزْقاً وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلَّا مَن یُنِیبُ‏
معنای آیه:
اوست آن که آیات خود را به شما نشان مى‏دهد و از آسمان براى شما روزى نازل مى‏کند، ولى جز آن که به درگاه خدا انابه دارد، متذکّر نمى‏شود.
پیام آیه:
*قرآن در این آیه مى‏فرماید: تنها اهل انابه متذکّر مى‏شوند و در آیه‏ 19 سوره‏ى رعد فرمود: تنها خردمندان متذکّر مى‏شوند: بنابراین، خردمندان واقعى همان انابه کنندگانند و انابه کنندگان واقعى همان خردمندانند. آرى، اشک باید بر اساس معرفت باشد.
*خداوند پیوسته از طریق نشان دادن آیات خود و نزول باران، مردم را به قدرت و حکمت و علم خود متوجّه مى‏سازد و اتمام حجّت مى‏کند.
*سرچشمه‏  رزق، آسمان است. خورشید و ابر و جوّ، تأمین کننده نور و گرما و باران و اکسیژنِ مورد نیاز براى حیات هستند.

پیامبر(ص) مجموعه آیات قرآن را می دانسته است...

سوره مبارکه طه آیه شریفه 114
فَتَعَالَى‏ اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن یُقْضَى‏ إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَقُل رَّبِ‏ّ زِدْنِى عِلْماً
معنای آیه:
 پس (بدان که) بلند مرتبه است خداى فرمانرواى بر حقّ، و تو (اى پیامبر!) بر خواندن قرآن پیش از آنکه وحى آن بر تو پایان یابد شتاب مکن و بگو: پروردگارا! علم مرا زیاد کن.
پیام آیه:
*از عبارت «لاتعجل بالقرآن» ‏دست می ‏آید که پیامبراکرم‏(ص) مجموعه آیات قرآن را می ‏دانسته و آن را پیش‏خوانى می‏کرده است واین خود دلیل روشنى است بر آنکه قرآن مجید دو بار بر پیامبر نازل شده است، یکبار به صورت دفعى و بار دیگر به شکل تدریجى .
* آنچه را پیامبر در نزول دفعى در شب قدر دریافت کرده بوده، در هنگام نزول تدریجى، قبل از وحى می‏خوانده است.

متلاشی شدن کوه ها در قیامت...

سوره مبارکه طه آیه شریفه 115
وَیَسْئَلُونَکَ عَنِ الْجِبَالِ فَقُلْ یَنسِفُهَا رَبِّى نَسْفاً
معنای آیه:
و (اى پیامبر!) از تو درباره ‏کوهها (در قیامت) می ‏پرسند، بگو: پروردگار من آنها را از بُن برکنده و متلاشى می ‏کند.
پیام آیه:
*به شهادت قرآن از بُن برکندن  و متلاشى شدن کوه ها در پایان دنیا واقع مى شود، هرچند علل آن براى ما ناشناخته است.
*مردم درباره‏ قیامت سؤالاتى دارند که پیامبر باید پاسخگو باشد.
* نظام حاکم بر طبیعت، دائمى نیست.
*متلاشى کردن کوهها و به وجود آوردن قیامت، جلوه‏ اى از ربوبیّت خداست.
*امام علی (ع ) فرمود: بترسید از روزى که در آن اعمال وارسى مى شود و لرزش آن روز بسیار است و کودکان در آن روز پیر مى شوند.

شرط قبولى عمل صالح، ایمان به خداست...

سوره مبارکه طه آیه شریفه 112
وَمَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا یَخَافُ ظُلْماً وَ لَا هَضْماً
معنای آیه:
و (امّا) هر کس از کارهاى نیکو انجام دهد و مؤمن باشد، پس (در آن روز) نه از ستم و کاستى (در پاداشش) نترسد.
پیام آیه:
*اگر چه انجام تمام کارهاى شایسته امکان پذیر نیست، ولى باید به اندازه‏ توان و طاقت، کار صالح انجام داد.
*نه تنها کارهاى بزرگ که ذره ّ‏اى از کار صالح بی پاداش نمی ‏ماند.
*ایمان از عمل جدا نیست، ایمان بى عمل، مثل درخت بى ثمر و عمل بی ‏ایمان همچون درخت بی ‏ریشه است.
*با آنکه پاداش، تفضّل الهى است نه استحقاق انسان، امّا خداوند در پاداش کسى کوتاهى نمی‏کند و کم نمی‏گذارد.

داستان جنگ احزاب...

سوره مبارکه احزاب آیه شریفه 9
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اذْکُرُواْ نِعْمَهَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ جَآءَتْکُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً لَّمْ تَرَوْهَا وَ کَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیراً
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! نعمت خدا را بر خود به یاد آورید، آن گاه که (دشمنان شما در قالب) لشکریانى به سراغتان آمدند، ولى ما (براى دفاع از شما) تند بادى (سخت) و لشکریانى که آنها را نمی ‏دیدید بر آنان فرستادیم، (و بدین وسیله دشمنان را قلع و قمع کردیم)، و خداوند به آنچه انجام می‏دهید بیناست.
پیام آیه:
*این آیه ، به جنگ احزاب مربوط است که در سال پنجم هجرى واقع شد.
*در این جنگ که یهودیان و مشرکان و منافقان قصد کودتا و تصرّف مدینه را داشتند، مسلمانان با پیشنهاد سلمان فارسى و موافقت پیامبر اکرم‏(ص) اطراف مدینه را خندق کندند و در برابر دشمن استقامت کردند.

از راستگویان هم بازخواست می شود...

سوره مبارکه احزاب آیه شریفه 8
لِیَسْئَلَ الصَّادِقِینَ عَن صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْکَافِرِینَ عَذَاباً أَلِیماً
معنای آیه:
(خداوند از پیامبران پیمان محکم گرفت) تا راستگویان را از صداقتشان (در ایمان و عمل صالح،) بازخواست کند؛ و براى کافران عذابى دردناک آماده کرده است.
پیام آیه:
*شاید مراد از صادقین، انبیا باشند، یعنى خداوند از آنان پیمان گرفت تا در قیامت طبق همان پیمان و اقرار بازخواست کند و شاید مراد این باشد که خداوند از انبیا در ابلاغ وحى الهى به مردم پیمان سخت گرفت تا بشود از صداقت یا کفر مردم بازخواست کرد.
*در قرآن، صادقان جایگاه خاصّى دارند و  امام صادق‏(ع) نیز فرمود: «در صورتى که راستگو از راستی ‏اش سؤال می‏شود که به چه انگیزه‏اى بوده و بر طبق آن جزا داده می‏شود، پس حال دروغگو چگونه خواهد بود؟!»
*در این آیه به جاى آنکه در مقابلِ کافرین، مؤمنان قرار گیرد، صادقین آمده است. یعنى لازمه‏ تفکیک ‏ناپذیری ایمان، صداقت است.

حتّى پیامبر(ص)هم نیازمند موعظه است...

سوره مبارکه احزاب آیه شریفه 1
یَا أَیُّهَا النَّبِىُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیماً حَکِیماً
معنای آیه:
اى پیامبر! از خداوند پروا کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند دانا و حکیم است.
پیام آیه:
*پیامبر اسلام، در پیشگاه خداوند مقام خاصّى دارد و در قرآن سایر انبیا با نام خوانده شده ‏اند؛ یا ابراهیم! یا نوح! یا موسى! یا یحیى! ولى «یا محمّد» در قرآن نیامده است.
*حتّى پیامبر اکرم‏(ص) نیز، به موعظه‏ الهى نیازمند است و  دستور به پیامبر، در حقیقت دستور به پیروان است.
*سرچشمه‏ دستورهاى خداوند مبنى بر ترک اطاعت از کفّار و منافقین، علم و حکمت اوست.