شعور حیوانات...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 38
وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِى الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُم مَّا فَرَّطْنَا فِى الْکِتَابِ مِن شَىْ‏ءٍ ثُمَّ إِلَى‏ رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ  
معنای آیه:
 و هیچ جنبنده‏اى در زمین و هیچ پرنده ‏اى که با دو بال خود پرواز مى ‏کند، نیست مگر اینکه آنها هم اُمّت‏هایى چون شمایند. ما در این کتاب (قرآن یا لوح محفوظ) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، سپس همه نزد پروردگارشان گرد مى‏ آیند.
پیام آیه:
قرآن توجّه خاصّى به زندگى حیوانات دارد و از یادآورى خلقت، شعور و صفات آنها در راه هدایت مردم استفاده مى‏کند. در روایات وتجارب انسانى هم نمونه‏ هاى فراوانى درباره ‏ى شعور و درک حیوانات به چشم مى‏ خورد.
* از آیات و روایات و تجارب برمى‏ آید که شعور، ویژه انسان نیست. به نمونه‏ هایى توجّه کنید:
*حضرت سلیمان همراه با سپاهیانش از منطقه‏ اى عبور مى‏کردند، مورچه‏ اى به سایر مورچگان گفت: فورى به خانه‏ هایتان بروید، تا زیر پاى ارتش سلیمان له نشوید.
*هدهد در آسمان از شرک مردم زمینى مطلع شده و نزد سلیمان گزارش مى ‏دهد که مردم منطقه‏ سبأ، خداپرست نیستند. آنگاه مأموریّت ویژه‏اى در گزارش به سلیمان مى‏یابد.
*اینکه قرآن مى‏ گوید: همه موجودات، تسبیح گوى خدایند ولى شما نمى ‏فهمید،تسبیح تکوینى نیست، زیرا آن را ما مى‏فهمیم، پس قرآن تسبیح دیگرى را مى ‏گوید.
*در آیات قرآن، سجده براى خدا، به همه موجودات نسبت داده شده است.

دلایل ایمان ابوطالب...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 26
وَ هُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ یَنْئَوْنَ عَنْهُ وَ إِن یُهْلِکُونَ إلاَّ  أَنفُسَهُمْ وَ مَا یَشْعُرُونَ  
معنای آیه:
 و آنان، مردم را از آن (پیامبر و قرآن) باز مى‏ دارند و خود نیز از آن دور و محروم مى‏ شوند، (ولى بدانند که) جز خودشان را هلاک نمى ‏سازند، و(لى) نمى‏فهمند.
پیام آیه:
برخى از اهل سنت، در تفسیر خود این آیه را درباره ابوطالب دانسته و گفته ‏اند که وى مردم را از آزار پیامبر نهى مى‏ کرد ولى خودش ایمان نمى ‏آورد و از مسلمان شدن دورى مى‏ جست ،  ولى به نظر پیروان مکتب اهل‏بیت، ابوطالب از بهترین مسلمانان است و دلایل ایمان ابوطالب پدر عزیز حضرت على‏(ع) بسیار است که به بعضى از آنها اشاره مى‏شود:
*جملاتى که شخص پیامبراکرم‏(ص) درباره ایمان او فرموده ‏اند، بهترین دلیل بر ایمان اوست.
*حمایت‏ هاى بى‏ دریغ وى از پیامبر در شرائط بسیار سخت.
*رسول‏ خدا  فرمود: من در قیامت، شفیع پدر و مادر و عمویم ابوطالب هستم.
*در حدیث مى‏ خوانیم که خداوند به رسول خود وحى کرد که آتش بر پدر و مادر و کفیل تو حرام است.

برکات وجودى اولیاى خدا ...

سوره مبارکه انفال آیه شریفه 33
 وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِیهِمْ وَ مَا کَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ
پیام آیه:
 و تا تو در میان مردمى، خداوند بر آن نیست که آنان را عذاب کند، و تا آنان استغفار مى‏کنند، خداوند عذاب کننده‏ آنان نیست.
پیام آیه:
 در احادیث آمده که خداوند به خاطر وجود برخى افراد پاک و علماى ربّانى، سختى و عذاب را از دیگران برمى‏دارد. چنانکه در ماجراى قلع و قمع قوم لوط، حضرت ابراهیم به فرشتگان مأمور عذاب گفت: یعنى آیا با وجود یک مرد خدایى در منطقه، آنجا را نابود مى‏ سازید؟! فرشتگان گفتند: ما مى‏ دانیم که لوط در آنجاست و به او دستور خارج شدن از آنجا را داده ‏ایم.
*در روایت مى ‏خوانیم امام رضا(ع)به زکریا ابن آدم فرمود: در شهر قم بمان که خداوند همان گونه که به واسطه‏ امام کاظم‏(ع) بلا و عذاب را از اهل بغداد برداشت، به واسطه‏ى وجود تو نیز بلا را از آن شهر دور مى‏ کند.

مسئولیت در برابر خانواده...

سوره مبارکه تحریم آیه شریفه 6
 یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلاَئِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! خود و خانواده خود را از آتشى که هیزم آن مردمان (گنهکار) و سنگ‏ها هستند، حفظ کنید. آتشى که بر آن فرشتگانى درشت خو و سخت گیر نگهبانند و خدا را در آنچه فرمانشان دهد، نافرمانى نکنند و آنچه را فرمان یابند انجام دهند.
 پیام آیه:
 در آیات متعدّدى از قرآن به رسالت انسان در برابر خانواده‏اش اشاره شده است، از جمله موارد ذیل که می فرماید:
*خود و خانوادتان را از آتش دوزخ حفظ کنید.
*اهل خود را به نماز فرمان ده و بر آن پایدارى کن.
*نزدیک‏ترین بستگانت را هشدار ده.
*فرزندم! نماز به پا دار و امر به معروف کن.
*اى پیامبر! به زنان و دختران خود و سپس زنان مؤمنان بگو...
*زیانکاران واقعى کسانى هستند که خود و خانواده‏شان در قیامت باخته‏  اند.
*مردان خدا در مورد خانواده دغدغه دارند و بی ‏تفاوت نیستند.
*پیامبر، همواره خانواده‏اش را به نماز سفارش می‏کرد.
*پیامبر اکرم‏(ص) فرمودند: همه شما نسبت به زیر دست خود مسئول هستید. مرد، مسئول خانواده ‏اش، و زن مسئول شوهر و فرزندش است.

غفلت از یاد خدا...

سوره مبارکه منافقون آیه شریفه 9
 یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَاتُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلاَدُکُمْ عِن ذِکْرِ اللَّهِ وَمَن یَفْعَلْ ذَ لِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده‏ اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نسازد و کسانى که چنین کنند، آنان همان زیانکارانند.
پیام آیه:
عوامل بازدارنده از یاد خدا بسیار است، از جمله:
*اموال و فرزندان انسان. آنچه خطرناک است غفلت از یاد خداست، نام بردن از اموال و اولاد، به خاطر آن است که این دو قوى ‏ترین عامل غفلت هستند.
*شراب و قمار.
 *تجارت و داد و ستد. لذا قرآن از کسانى که داد و ستد، آنان را از یاد خدا باز نداشته ستایش کرده است.
*تکاثر و فزون‏طلبى.
*آرزوهاى طولانى.
*رفاه و آسایش و دنیاطلبى
* البتّه علاقه به دنیا آنگاه خطرناک است که انسان، دنیا را مقدمه آخرت نبینید و هدفش در تمام کارها، دنیا باشد.
* قرآن مى فرماید: غفلت از یاد خدا، هم سبب هم‏نشینى با شیطان می‏شود و هم انسان را به عذاب شدید و فزاینده‏اى گرفتار می ‏سازد.

اخلاق در اسلام...

سوره مبارکه قلم آیه شریفه 4
 وَ إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ
معنای آیه:
 و حقّاً که تو بر اخلاق بزرگى استوارى.
پیام آیه:
 در میان صفات و ویژگی ‏هاى پیامبر، قرآن بر اخلاق آن حضرت تکیه کرده و آن را «خلق عظیم» خوانده است. و در روایات نیز اهل بیت عصمت و طهارت تاکیدات فراوانی نسبت به اخلاق حسنه و خوش خلقی داشته اند.
*حضرت على‏(ع) فرمود: چه بسیارند عزیزانى که به خاطر بداخلاقى ذلیل می‏شوند و ذلیلانى که به خاطر حُسن خلق عزیز میشوند.
* امام حسن‏(ع) فرمود : خوش اخلاقى سرآمد هر کار نیک است.
* پیامبر (ص) فرمود: حسن خلق به این است که اگر کامیاب شدى راضى باشى و اگر نشدى عصبانى نشوى.
*حضرت على (ع) فرمود: انسان در اثر حسن خلق به درجه نمازگزاران روزه ‏دار می‏رسد.
* امام صادق (ع) فرمود: مکارم اخلاق ده چیز است: یقین، قناعت، صبر، شکر، حلم، حسن خلق، سخاوت، غیرت، شجاعت، جوانمردى.

شرایط تولیت مسجد...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 18
إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْأَخِرِ وأَقَامَ الصَّلَاةَ وَءَاتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى‏ أُوْلَئِکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ
معنای آیه:  
 مساجد خدا را تنها کسانى باید آباد کنند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و نماز را به پا داشته و زکات مى‏ پردازند و جز از خدا نمى ‏ترسند. امید است که آنان از ره ‏یافتگان باشند.
پیام آیه:
 تولیت و تعمیر مسجد شرایطى دارد:
 *از جهت اعتقادى، ایمان به مبدأ و معاد.
 *از نظر عملى، برپا داشتن نماز و پرداخت زکات.
*از جهت روحى، شجاعت و نفوذناپذیرى.  (اگر متولّى مسجد، شجاع باشد، مسجد نیز کانون حرکت‏هاى ضدّ ظلم خواهد بود)

عوامل دوزخى شدن...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 8
 أُوْلَئِکَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ‏
معنای آیه:
 آنان به خاطر آنچه که عمل می‏کردند، جایگاهشان آتش است.
 پیام آیه:
عوامل دوزخى شدن بر اساس آیات الهی عبارت است از:
* انکار معاد و پاداشهاى اخروى.
* راضى شدن به دنیاى زودگذر.
*غفلت از آیات الهى.
*عملکرد ناپسند.

قبله و مهندسى شهرسازى...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 87
وَ أَوْحَیْنَآ إِلَى‏ مُوسَى‏ وَ أَخِیهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِکُمَا بِمِصْرَ بُیُوتاً وَ اجْعَلُواْ بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً وَ أَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ  
معنای آیه:
 و به موسى و برادرش وحى کردیم که در مصر، براى قوم خودتان خانه ‏هایى آماده کنید و خانه ‏هایتان را مقابل هم (یا رو به قبله) بسازید و نماز به پادارید و به مؤمنان بشارت بده (که سرانجام ‏پیروزى با آنهاست).
 پیام آیه:
قبلة ، هم به معناى مقابل و رو بروى هم است و هم به معناى جهت کعبه، یعنى خانه ‏سازى رو به قبله. شاید معناى این آیه چنین باشد که تا قدرت فرعون باقى است و تصمیم بر نابودى شما دارد، شما مراسم عبادى را در خانه‏ هایتان برقرار سازید. مثل سه سال اوّل بعثت پیامبر اسلام.
*بنابراین معمارى و شهرسازى اسلامى باید با اهداف مکتبى سازگار باشد و جهت قبله فراموش نشود و باید به گونه ‏اى خانه بسازیم که انجام مراسم مذهبى و اقامه‏ نماز در آن عملى باشد.
*همه‏ برنامه‏ هاى انبیا حتى روش مسکن‏ سازى هم بر اساس دریافت‏ هاى وحى است. لذا منطقه‏ مسکونى افراد مؤمن باید از کفّار جدا باشد و نگذاریم بیگانگان در محلّه وجامعه‏ ما رخنه کنند، تا زمینه‏ ساز عزّت، قدرت و استقلال گروه با ایمان گردد

نکوهش غرور در قرآن...

سوره مبارکه لقمان آیه شریفه 18
وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
معنای آیه:
با بی اعتنائی از مردم روی مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبر مغروری را دوست ندارد.
پیام آیه:
طبق تعریف بزرگان علم اخلاق، غرور عبارت است از دلخوش بودن به چیزى که موافق هواى نفس و تمایل طبع انسانى است و ناشى از اشتباه انسان یا فریب شیطان است.
*آیات متعددی از قرآن کریم، انسان ها را از گرفتاری در دام عوامل فریب دهنده بر حذر داشته و فریفتگان و مغروران را مورد نکوهش قرار است.
*یکى از صفات بارز منافقان دوزخى ، غرور و گرفتارى در چنگال آرزوهاى دور و دراز شمرده شده است.
*قوم یهود، در اثر غرور و خودبینى امتیازات نامعقولى براى خود قائل بودند و همین تفکر غلط سبب گمراهى و طغیان آنها شد.