گناهان مقتول، به قاتل منتقل مى ‏شود...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 29
إِنِّى أُرِیدُ أَن تَبُوأَ بِإِثْمِى وَإِثْمِکَ فَتَکُونَ مِنْ أَصْحَبِ النَّارِ وَذَ لِکَ جَزَ ؤُاْ الظَّلِمِینَ‏
معنای آیه:
همانا من مى ‏خواهم تو با بار گناه من (که پس از کشتنم بر عهده تو قرار مى ‏گیرد) و گناه خودت (به سوى خدا) بازگردى و از دوزخیان باشى، و این است کیفر ستمکاران.
پیام آیه:
*امام باقر(ع) فرمود: ابلیس به قابیل گفت: قربانى تو قبول نشد و قربانى برادرت هابیل قبول شد، اگر او زنده بماند در طول تاریخ نسل او بر نسل تو افتخار خواهند کرد که قربانى پدر ما پذیرفته شد واز پدر شما پذیرفته نشده است، بنابراین بهتر آن است که او را به قتل برسانى تا نسل تو ذلّت نکشد.
*امام باقر (ع) فرمود: هر که عمداً مؤمنى را بکشد، خداوند همه گناهان را به حساب قاتل ثبت مى‏ کند و مقتول را از گناهان پاک مى ‏کند.
*معناى آیه، سکوت در مقابل ظالم به امید بخشش گناهان نیست.
*در حدیثى از پیامبر اکرم‏(ص) مى ‏خوانیم که محل حادثه، کوه قاسِیون در دمشق است و امام سجاد(ع) فرمودند: نحوه کشتن را ابلیس به قابیل یاد داد.
*هواى نفس مى‏ تواند عواطف برادرى را نیز سرکوب کند.

خداترسى، عامل بازدارنده از گناه در حساس‏ ترین حالات است...

سوره مائده آیه شریفه 28
لَئِن بَسَطتَ إِلَىَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنِى مَآ أَنَاْ بِبَاسِطٍ یَدِىَ إِلَیْکَ لِأَقْتُلَکَ إِنِّى أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَلَمِینَ‏

معنای آیه:
(هابیل به برادرش قابیل گفت:) اگر تو براى کشتن من دستت را به سویم دراز کنى، من هرگز براى کشتن تو دستم را دراز نخواهم کرد، زیرا من از خداوند، پروردگار جهانیان بیم دارم.
پیام آیه:
*هابیل گفت: من قصد کشتن تو را ندارم، نه آنکه از خود هم دفاع نمى‏ کنم، چون تسلیم قاتل شدن با تقوا سازگار نیست.
*در برخورد با حسود، آرام سخن بگوییم و آتش حسد را با نرمش در گفتار، خاموش کنیم.
*یکى از راه ‏هاى نهى از منکر، آن است که به او اطمینان دهى که به او تجاوز و تعدّى نخواهى کرد.
*آنچه ارزش دارد، نکشتن بر اساس خوف از خداست، نه به خاطر ناتوانى و سستى.
*خوف از خداوند، یکى از آثار ایمان به ربوبیّت همه جانبه اوست.

گاهى حسادت، تا برادرکشى هم پیش مى‏ رود...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 27
وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَى ءَادَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَاناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَ لَمْ‏یُتَقَبَّلْ مِنَ الْأَخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّکَ قَالَ إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ‏

معنای آیه:
(اى پیامبر!) داستان دو پسر آدم را به حقّ بر مردم بازخوان، آنگاه که (هر یک از آن دو) قربانى پیش آوردند، پس از یکى (هابیل) پذیرفته شد و از دیگرى (قابیل) قبول نگشت. (قابیل) گفت: حتماً تو را خواهم کشت، (هابیل) گفت: خداوند، تنها از متّقین قبول مى ‏کند.

پیام آیه:
*شاید مراد از تلاوت به حقّ آن باشد که این ماجرا در تورات تحریف شده و با خرافات، آمیخته است و آنچه در قرآن آمده، حقّ است.
*در روایات آمده است که هابیل، دامدار بود و بهترین گوسفند خود را براى قربانى آورد و قابیل، کشاورز بود و بدترین قسمت زراعت خود را براى انفاق در راه خدا برگزید.
*قرآن مى ‏فرماید: هرگز به خیر نمى ‏رسید، مگر آنکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید.
*امام صادق‏(ع)فرمود: انگیزه قتلِ قابیل، حسادت او نسبت به ‏پذیرش قربانى هابیل بود

ابراهیم(ع) ملکوت آسمان و زمین را دید...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 75
وَکَذَلِکَ نُرِى إِبْرَهِیمَ مَلَکُوتَ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضِ وَلِیَکُونَ مِنَ الْمُوقِنِینَ‏
معنای آیه:
و اینگونه ملکوت آسمان‏ها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم تا (یقین پیدا کند و) از اهل یقین باشد.

پیام آیه:
* درباره‏ ملکوت، بزرگان سخنانى گفته‏ اند که ملکوت آسمان‏ها یعنى مالکیّت مطلق و حقیقى خداوند نسبت به آنها و مشاهده ملکوت یعنى مشاهده اشیا از جهت انتساب آنها با خداوند. دید ملکوتى یعنى درک توحید در هستى و باطل بودن شرک.
* عوالم هستى به چهار بخش تقسیم شده است: لاهوت (عالم الوهیّت که جز خدا کسى از آن آگاه نیست)، جبروت (عالم مجرّدات)، ملکوت (عالم اجسام) و ناسوت (عالم کون و فساد و تغییر و تحوّلات).
*عالم ملکوت، عالم اسرار و نظم و شگفتى‏ ها و جهان غیب است.
* ابراهیم با دیدن ملکوت آسمان‏ها و زمین، بیشتر با سنّت، خلقت، حکمت و ربوبیّت الهى آشنا شد. به فرموده‏ امام باقر (ع) خداوند به چشم ابراهیم‏(ع)، قدرت و نورى بخشید که عمق آسمان‏ها و عرش و زمین را مشاهده مى ‏کرد.

شفاعت کنندگان در قیامت...

سوره مبارکه مدثر آیه شریفه 48
فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِین
معنای آیه:
پس شفاعت شافعان سودشان ندهد.

پیام آیه:
*در قرآن و روایات می‏خوانیم که خداوند در قیامت به افرادى اجازه می‏دهد تا براى دیگران شفاعت کنند. در روایتى از پیامبر اکرم‏(ص) می‏خوانیم: اوّلین کسى که شفاعت (امّت خود را) می‏کند، من هستم.
*قرآن:امیرالمؤمنین على‏(ع) مى‏ فرماید: روز قیامت، قرآن از شفاعت کنندگان است.
* انبیا: در روایات آمده که انبیا در قیامت شفاعت می‏کنند.
*امامان معصوم و شیعیان واقعى: در روایتى از امام معصوم‏(ع) می‏خوانیم ؛در قیامت، شفاعت براى ما و شیعیان ما خواهد بود.
*فرشتگان: در روز قیامت، به فرشتگان و شهدا اجازه داده مى ‏شود تا (از کسانى که می‏خواهند) شفاعت کنند.
*شهدا:در قیامت هر شهید هفتاد نفر از خانواده خود را شفاعت می‏کند.
* عبادات:عبادات بندگان، از اسباب شفاعت در قیامت خواهد بود.

شب هجرت و جانفشانى علی (ع)...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 207
وَ مِنَ الْنَّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَاد
معنای آیه:
و از مردم کسى است که براى کسب خشنودى خدا، جان خود را می‏فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
پیام آیه:
*ابن‏ ابی ‏الحدید که از علماى بزرگ سنى، در شرح نهج ‏البلاغه آورده است: تمام مفسّران گفته ‏اند: این آیه درباره‏ على‏(ع) نازل شده است که در لیلةالمبیت در بستر رسول‏ خدا(ص)خوابید و این موضوع در حدى از تواتر است که جز کافر یا دیوانه آن را انکار نمی‏کند.
*مشرکانِ مکّه، قرار گذاشتند از هر قبیله‏ اى یک نفر را براى کشتن پیامبر(ص)انتخاب کنند و آن حضرت را شبانه، در حالى که در بستر استراحت می‏کند،دسته جمعى ازبین ببرندتا بنى ‏هاشم به خونخواهى او قیام نکنند و با این عمل از پیامبر و دین او راحت شوند.
*پیامبر(ص)از نقشه‏ آنان با خبر شد و با تدبیر و جانفشانى على‏(ع) که حاضر شد در بستر به جاى پیامبر بخوابد، شبانه از شهر خارج شد و دشمن را غافلگیر کرد.


اطاعت از کفّار منجر به کفر مى‏ شود
سوره مبارکه آل‏عمران آیه شریفه 100
یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَاَمَنُواْ إِنْ تُطِیعُواْ فَرِیقاً مِّنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَبَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَنِکُمْ کَفِرِینَ

معنای آیه:
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! اگر از گروهى از اهل کتاب اطاعت کنید، شما را بعد از ایمانتان به کفر باز مى‏ گردانند.
پیام آیه:
*در تفاسیر مى‏ خوانیم: شخصى از یهودیان به نام شاس‏بن قیس، وقتى صفا و صمیمیّت مسلمانان مدینه مخصوصاً دو قبیله اوس وخزرج را دید بسیار ناراحت شد و با خود گفت: این دو قبیله روزگارى با هم جنگ مى ‏کردند، ولى حالا در سایه رهبرى ومدیریّت محمّد(ص)در کنار هم به صلح وصفا زندگى مى ‏گذرانند، اگر این وضع ادامه داشته باشد، کیان یهود در خطر است. او با برنامه‏ ریزى، گروهى را با خود همراه وجوانى را در میان مسلمانان مأمور کرد تا با یادآورى خاطرات درگیرى ‏هاى که بین دو قبیله جنگ واقع شده بود آنان را تحریک کند.
*این جوان با اجراى این برنامه، عواطف آنان را تحریک نموده و نزدیک بود که نزاع و درگیرى سختى شعله ‏ور شود.
*رسول خدا (ص) با سخنان آرامش بخش خویش به آنان هشدار داد و آنها را از توطئه‏ دشمن باخبر ساخت.
*آنها سلاح را بر زمین گذاشته، یکدیگر را در آغوش گرفته واز عمل خود پشیمان شدند.
*به گفته‏ مفسّران، در این حادثه این آیه به همراه سه آیه دیگر نازل شد که متضمّن توبیخ و سرزنش اهل کتاب و هشدار به مسلمانان است.

خطر ارتداد برای همه وجود دارد...

سوره مبارکه آل‏ عمران آیه شریفه106
یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِینَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَکَفَرْتُمْ بَعْدَ إِیمَنِکُمْ فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ‏

معنای آیه:
(قیامت) روزى (است) که صورت‏هایى سفید و نورانى، و صورت‏هایى سیاه مى ‏شوند. پس کسانى که روسیاه شدند، (از آنان سؤال مى‏ شود:) آیا بعد از ایمانتان کفرورزیدید؟ پس به خاطر کفرتان عذاب الهى را بچشید.
پیام آیه:
*روسفیدى و روسیاهى در قیامت، در حقیقت تجسّم همان حالات و روحیّات انسان در دنیاست.
*کسانى که در دنیا ولایت خدا را پذیرفته ‏اند، خداوند آنها را از ظلمات به نور مى ‏برد ودر آن روز با چهره‏اى نورانى حاضر مى ‏شوند، ولى آنان که به ولایت طاغوت گردن نهاده ‏اند، طاغوت‏ها آنان را از نور به ظلماتِ هوس و تفرقه وشرک وجهل سوق مى ‏دهند و در قیامت در سیاهى وتاریکى محشور مى ‏شوند.
*در قرآن شانزده مرتبه کفرِ بعد از ایمان، دوبار کفرِ بعد از اسلام، سه ‏بار گوساله پرستى بعد از خداپرستى، وبیست وهفت مرتبه انکار بعد از علم وبیّنه، مطرح شده که همه‏ این موارد نشان‏دهنده خطر ارتداد براى همه ما، و هشدارى جدّى است.

خداوند هیچ ستمى برای کسی نمى ‏خواهد...

سوره مبارکه آل ‏عمران آیه شریفه108
تِلْکَ ءَایَتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْماً لِّلْعَلَمِینَ‏
معنای آیه:
اینها آیات خداوند است که ما آن را به حقّ بر تو مى ‏خوانیم و خداوند هیچ ستمى را بر جهانیان نمى ‏خواهد.
پیام آیه:
*نزول آیات الهى بر پیامبر، بدون کم وکاست وبراساس حقّ و حقیقت است. همچنین عمل‏ ها و عکس ‏العمل ‏ها، پاداش‏ها وکیفرهاى امّت‏ها، مطابق یک‏سرى اصول و سنّت‏هاى پایدار است.
*خداوند، نه بر بندگان تکلیفِ فوق طاقت مى ‏کند و نه در کیفر و پاداش، شرایط و استعدادها و توان افراد را یکسان مى ‏بیند، که اینها موجب ظلم مى ‏گردد.
*:ظلم را کسى روا مى‏ دارد که یا کمبود داشته باشد و یا نتواند از راه حقّ به مقصود خود نایل شود و یا از بدى و زشتى ستم غافل باشد، و بر خداوند سبحان هیچ‏ یک از این موارد صادق نیست.
*خداوندى که همه چیز از اوست و بازگشت همه چیز نیز به سوى اوست، چه نیازى به ظلم کردن دارد؟!

خویشاوندى، مانع نهى از منکر نیست...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 74
وَإِذْ قَالَ إِبْرَهِیمُ لِأَبِیهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَاماً ءَالِهَةً إِنِّى أَرَیکَ وَ قَوْمَکَ فِى ضَلَلٍ مُبِینٍ‏

معنای آیه:
و (یاد کن) آن هنگام که ابراهیم به عمویش آزر گفت: آیا بتان را خدایان مى ‏گیرى؟ بى شک تو و قومت را در گمراهى آشکار مى‏ بینم.

پیام آیه:
*حضرت ابراهیم به عموى خود که سن بیشتر داشته، آشکارا حقّ را بیان کرده و هشدار داده است.
*در شیوه‏ دعوت به حق، باید از بستگان نزدیک شروع کرد و باید از مسائل اصلى سخن گفت.
*سابقه‏ شرک و بت‏ پرستى، به پیش از رسالت حضرت ابراهیم بازمى گردد.
*مواردی چون اکثریّت، سابقه و سنّ، باطل را تبدیل به حقّ نمى ‏کند و همه جا ارزش نیست.
*بت‏ پرستى، انحرافى است که وجدان‏هاى سالم و عقل، از آن انتقاد مى‏ کنند.
*ملاک در برخورد، حقّ است نه سنّ و سال.

کافی است خدا بگوید موجود شو؛بی درنگ می شود...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 73
وَهُوَ الَّذِى خَلَقَ السَّمَوَتَ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَیَوْمَ یَقُولُ کُن فَیَکُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْکُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِى الْصُّورِ عَلِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهَدَةِ وَهُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ
معنای آیه:
و او کسى است که آسمان‏ها و زمین را به حقّ آفرید و روزى که بگوید: موجود شو، بى درنگ موجود مى ‏شود، سخن او حقّ است. (و روز قیامت) روزى که در »صور« دمیده مى ‏شود، حکومت تنها از اوست، داناى غیب و شهود است و اوست حکیم و آگاه.

پیام آیه:
*در قرآن دو نوع دمیدن در صور آمده است: یکى ویرانگر و دیگرى برانگیزنده‏ مردم براى رستاخیز.
*غیب و شهود، نهان و آشکار، براى خداوند یکسان است و امام صادق‏(ع) درباره‏ «عالم الغیب و الشهادة» فرمودند: غیب آن است که هنوز نیامده و شهادت آنچه که بوده است مى ‏باشد.
*مبناى حکومت الهى بر حکمت و علم است و براى اراده‏ خداوند، هیچ مانعى نیست.
*در قیامت، جلوه و نمود قدرت الهى بر همه آشکار مى ‏شود، چون آنجا اسباب و وسائل کارساز نیست.