همه موجودات زنده از آب خلق شدند...

سوره مبارکه انبیا آیه شریفه 30

أَوَلَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّ السَّمَوَتِ وَالْأَرْضَ کَانَتَا رَتْقاً فَفَتَقْنَهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَآءِ کُلَّ شَىْ‏ءٍ حَىٍّ أَفَلَا یُؤْمِنُونَ

معنای آیه:
آیا کافران نمى ‏بینند که آسمان‏ها و زمین بهم بسته بودند، پس ما، آن دو را از یکدیگر باز کردیم و هر چیز زنده را از آب پدید آوردیم. آیا (با این همه) باز ایمان نمى‏ آورند؟

پیام آیه:
*در اینکه مراد از بسته بودن و سپس باز شدن آسمان‏ها و زمین چیست، اقوالى ذکر شده است:
*الف: زمین و آسمان در آغاز خلقت، یک چیز بودند و آن، توده‏ عظیمى از گازها بود، سپس بر اثر انفجارات درونى و حرکت‏ها، تدریجاً از هم جدا شدند.
*ب: موادّ اصلى آسمان و زمین در ابتدا یکى بوده است، ولى با گذشت زمان، شکل جدیدى پیدا کرده ‏اند.
*ج: مراد از بسته بودن آسمان، نباریدن ومنظور از بسته بودن زمین، گیاه نداشتن است، خداوند آنها را گشود، از آسمان باران نازل کرد واز زمین گیاهان را رویاند.
*سرچشمه‏ پیدایش انسان و حیوانات، آب است. 70% بدن انسان‏ها و حیوانات از آب است. حیات گیاهان، وابسته به آب است.

ادعای خدایی از هیچ موجودی پذیرفته نیست...

سوره مبارکه انبیا آیه شریفه 29
وَمَن یَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّى إِلَهٌ مِّن دُونِهِ فَذَلِکَ نَجْزِیهِ جَهَنَّمَ کَذَلِکَ نَجْزِى الظَّلِمِینَ

معنای آیه:
و هر که از آنها (فرشتگان) بگوید: من به جاى خداوند، معبود هستم، پس جزاى او را جهنّم قرار مى ‏دهیم (و) ما این‏گونه ستمکاران را کیفر خواهیم داد.

پیام آیه:
*شاید این آیه، از این باب باشد که به در بگو تا دیوار بشنود، یعنى مردم بدانید هر کس حتّى اگر فرشتگان مکّرم (که این تصور در مورد آنها محال است) دیگران را به شرک دعوت کنند باید منتظر کیفر دوزخ باشند.
*ادّعاى شرک از هیچ موجودى قابل قبول و بخشش نیست.
* هر کس در برابر خداوند، قد علم و خود را به عنوان شریک مطرح کند، چه طرفدارى بیابد و چه نیابد، کیفر او جهنّم است.
*کیفرهاى الهى بر طبق یک سنت و قانون جاوید است.
*مشرک، ظالم است و کیفر ظلم جز دوزخ نیست.

چه کسانی مشمول شفاعت هستند؟...

سوره مبارکه انبیا آیه شریفه 28
یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى‏ وَ هُم مِّنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ‏

معنای آیه:
(خداوند) آنچه را که در (آینده) پیش روى آنان و یا گذشته‏ آنهاست مى ‏داند و آنان (فرشتگان) جز براى کسى که خداوند رضایت دهد، شفاعت نمى‏ کنند واز ترس او (پروردگار) بیمناکند.
پیام آیه:
*«خوف» یعنى ترس از گناه، ولى «خشیت» به معناى ترس از عظمت الهى است، ترسى که با تعظیم و احترام همراه باشد.
*در روایات آمده است که مراد از «مَن ارتضى» یعنى کسى که دین او مورد رضایت است، هر چند گناهکار باشد، زیرا شخص با ایمان به خاطر توبه ‏اى که پس از گناه مى ‏کند، مورد لطف قرار گرفته و مشمول شفاعت واقع مى ‏شود.
*تسلیم بى ‏چون و چرا بودن، در برابر خدایى ارزش دارد که به همه چیز آگاه است.
*علم خداوند نسبت به گذشته و آینده یکسان است، بخلاف علم انسان که فقط نسبت به گذشته است.
*بندگى و تسلیم در برابر خداوند، سببِ داشتن مقام شفاعت است و فرشتگان نیز اهل شفاعت هستند.
*شفاعت، لیاقت مى ‏خواهد کسانى مشمول شفاعت واقع مى ‏شوند که خداوند از دین آنها راضى باشد.

گناه افراد خاص دو چندان است...

سوره مبارکه احزاب آیه شریفه 30

یَا نِسَآءَ النَّبِىِ‏ّ مَن یَأْتِ مِنکُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُّبَیِّنَةٍ یُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَیْنِ وَکَانَ ذَ لِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیراً

معنای آیه:
اى همسران پیامبر! هر کس از شما کار زشت (و گناهى) آشکار مرتکب شود، عذابش دو چندان خواهد بود و این (کار) براى خدا آسان است.
پیام آیه:
*آیاتى که با زنان پیامبر (ص) سخن مى ‏گوید، از طریق مقام رسالت است نه آن که مستقیماً به خود آنان خطاب و وحى شود، بر خلاف حضرت مریم که به خودش خطاب مى ‏شد که «یا مریم».
*گناهان دو دسته‏ اند: کبیره و صغیره ، لیکن در مواردى گناه صغیره حکم گناه کبیره پیدا مى ‏کند، نظیر گناه در زمان خاص مانند ماه رمضان که جرم و مجازات آن بیشتر است یا گناه در مکان خاص، تکرار گناه و اصرار بر آن، گناه همراه با شادى، گناهِ آشکارا و گناهِ افراد برجسته و الگو نظیر همسران پیامبر. به هر حال مسایل جنبى مى ‏تواند در گناه و کیفر آن اثر بگذارد.
*در روایات آمده است که گناه بزرگان، حساب دیگرى دارد، حتّى اگر از انبیا یک «ترک اولى‏» سر زند تنبیه مى ‏شوند؛ در حدیثى معروف آمده است: هفتاد گناه جاهل بخشیده مى ‏شود، قبل از آن که یک گناه عالم بخشیده شود.

قرآن تا قیامت، استوار وغیرقابل نسخ است...

سوره مبارکه کهف آیه شریفه 2
قَیِّماً لِّیُنذِرَ بَأْساً شَدِیداً مِّن لَّدُنْهُ وَیُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّلِحَتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً

معنای آیه:
(کتابى که) استوار و نگهبانِ (کتاب‏هاى آسمانى دیگر) است، تا از عذاب شدیدى که از سوى اوست بترساند و به مؤمنانى که کارهاى شایسته انجام مى‏ دهند، بشارت دهد که براى آنان پاداشى نیکوست.

پیام آیه:
*قرآن، نگهبان کتب آسمانى و در بردارنده تمام مصالح بندگان است.
*تناقض، اختلاف، افراط و تفریط در قرآن نیست، هم دعوت به قیام مى ‏کند، هم قیام به دعوت دارد.
*هرآنچه که برای سعادتمند شدن انسان در زندگی دنیوی و اخروی لازم است در قرآن کریم آمده و برهمین اساس قرآن کریم روشن کننده و بیان کننده همه چیز است.
*برابر نبودن مؤمن و فاسق، در نظام پاداش الهى، امرى بدیهى و خدشه ناپذیر است و قرآن به نیکوکاران بشارت پاداش داده است.

قرآن ؛ بالی برای تربیت انسان...

سوره مبارکه کهف آیه شریفه 1
الْحَمْدُلِلَّهِ الَّذِى أَنزَلَ عَلَى‏ عَبْدِهِ الْکِتَبَ وَلَمْ یَجْعَل لَّهُ عِوَجاً

معنای آیه:
ستایش مخصوص خدایى است که کتاب (آسمانى قرآن را) بر بنده‏ خود نازل کرد و براى آن هیچ گونه انحرافى قرار نداد.

پیام آیه:
*از میان سوره‏ هاى قرآن، حمد، انعام، سبأ، فاطر و کهف، باجمله‏ «الحمدللّه» شروع شده است و در سه سوره از آنها سخن از آفرینش هستى است در سوره‏ حمد از تربیت و در اینجا از کتاب آسمانى سخن به میان آمده است و گویا هستى و آفرینش، همراه با کتاب و قانون، دو بال براى تربیت انسان‏ها هستند.
*نعمت کتاب و قانون، به قدرى مهم است که خداوند، خود را به خاطر آن ستوده است.
*بندگى خدا، زمینه‏ ساز دریافت کمالات معنوى است.
*امام رضا (ع) می فرماید :شیعه کسی است که حداقل هر روز 20 آیه از قرآن را تلاوت کند و فقط به قرائت ساده اکتفا نکند بلکه به تأمل در آیات و فهم معارف آن بپردازد.

قانون قصاص در قرآن...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 45

وَکَتَبْنَا عَلَیْهِمْ فِیهَآ أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَیْنَ بِالْعَیْنِ وَ الْأَنفَ بِالْأَنفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ کَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ یَحْکُم بِمَآ أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الظَّلِمُونَ‏

معنای آیه:
و در آن (تورات) برایشان مقرر کردیم که (در قصاص) جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینى در برابر بینى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان باشد و همه‏ زخم ها را (نیز به همان ترتیب و اندازه) قصاص است. پس هر که آن را صدقه دهد، کفّاره‏ گناهانش محسوب شود و کسانى که به آنچه خدا نازل فرموده حکم نکنند، پس آنان همان ستمگرانند.

پیام آیه:
*در این آیه، قانون قصاص مطرح شده و شاید نشان آن باشد که قانون قصاص درجامعه، سبب نور وهدایت است و همان‏گونه که در آیه دیگر مى ‏خوانیم: براى شما در قصاص حیات و زندگى است.
*نام بردن از چشم وگوش در قانون قصاص از باب نمونه است وگرنه آسیب به هر عضوى قصاص دارد.
*امام صادق‏(ع) درباره‏ این آیه فرمود: خداوند به اندازه آنچه از قصاص عفو شود، از گناهان او مى ‏بخشد.
*در تورات، «دیه» نیست، مجرم یا قصاص مى ‏شود یا عفو. امّا در اسلام، دیه به عنوان راه سوّم مطرح است.
*همه‏ انسان‏ها، از هر نژاد و قبیله، فقیر و غنى ، در مقابل قانون یکسانند، و خون کسى رنگین‏ تر از دیگرى نیست.
*قصاص، در ادیان پیشین هم بوده و اگر حکم خدا جارى نشود، ظلم جامعه را فرا مى‏ گیرد.

داستان فرار یهود از حکم سنگسار...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 42
سَمَّعُونَ لِلْکَذِبَ أَکَّلُونَ لِلسُّحْتِ فَإِن جَآءُوکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِن تُعْرِضْ عَنْهمْ فَلَن یَضُرُّوکَ شَیْئاً وَإِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُم بِالقِْسْطِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ‏

معنای آیه:
آنان براى دروغ سازى به دقّت گوش مى ‏دهند و همواره مال حرام (رشوه و ربا) مى‏ خورند، پس اگر (براى داورى) نزد تو آمدند، یا میانشان داورى کن یا از آنان روى بگردان و اگر از آنان روى بگردانى پس هرگز هیچ زیانى به تو نخواهند رساند و اگر داورى کنى، پس میانشان به قسط و عدل قضاوت کن، همانا خداوند دادگران را دوست دارد.

پیام آیه:
*بعضى از یهود که زناى محصنه کرده بودند، به اُمید نجات از کیفر سنگسار که در دین یهود نیز آمده است، براى داورى نزد پیامبر آمدند، غافل از آنکه حکم اسلام هم سنگسارکردن زناکار است، چون دیدند حکم اسلام نیز همان است، حاضر به پذیرش حکم پیامبر نشدند.
*این آیه خطاب به پیامبر مى‏ فرماید: گرچه علماى یهود در اندیشه آسیب‏ رسانى به تو هستند و تو براى مکتب و جامعه اسلامى دغدغه دارى ولى خداوند نوید مى ‏دهد که اگر مصلحت را در اعراض دانستى دغدغه‏ اى نداشته باش.
*علماى یهود، رشوه‏ خوار بودند، و عوامشان مشتاق شنیدن دروغ.
*همزیستى مسلمانان با اهل کتاب، تا حدّى بود که آنان براى قضاوت، نزد پیامبر اسلام مى ‏آمدند.
*پیامبر(ص)غیر از مسئولیّت نبوّت، مسئولیّت حکومت نیز داشت.
*پیامبران، در امر حکومت و داورى، از طرف خداوند اختیاراتى دارند که طبق صلاحدید عمل کنند.
*شعاع حکومت اسلامى، اهل کتاب را نیز در برمى ‏گیرد.
*اگر حاکم اسلامى براى داورى بین کشورهاى غیر اسلامى انتخاب شد، باید عدالت، جرأت و صراحت را کاملاً مراعات کند.
*مسائل نژادى، منطقه ‏اى، تعصب ‏هاى گروهى، تمایلات شخصى و تهدیدها نباید در قضاوت‏ها تأثیر بگذارد.
*عدالت همیشه و با هر گروه، یک ارزش خداپسند است.

خدا هر که را بخواهد عذاب می دهد و هر که را بخواهد می آمرزد...

سوره مبارکه مائده آیه شریفه 40

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضِ یُعَذِّبُ مَن یَشَآءُ وَ یَغْفِرُ لِمَن یَشَآءُ وَاللَّهُ عَلَى‏ کُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِیرٌ

معنای آیه:
آیا ندانستى که حکومت و فرمانروایى آسمان‏ها و زمین تنها از آن خداست، هرکه را (طبق حکمت و عدالت خود) بخواهد عذاب مى ‏کند و هرکه را بخواهد مى ‏آمرزد و خداوند بر هر چیزى تواناست. (محارب و مفسد و سارق را عذاب مى ‏دهد، و تائب پشیمان را مى ‏پذیرد و مى ‏بخشاید.)
پیام آیه:
*کسى که بر هستى حاکم است، حقّ دارد قوانین هستى را وضع کند.
*مجرمان بدانند که راه فرارى ندارند و باید به سوى خدا بازگردند.
*خداوند نیازى به توبه‏ بندگان ندارد، چون همه‏ هستى از آن اوست.
*انسان باید در حالتى میان بیم و امید باشد.
*عفو یا عذاب، هردو نمونه ‏اى از قدرت اوست.

ادب در گفتار...

سوره مبارکه حجرات آیه شریفه 3
إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى‏ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیم
معنای آیه:
همانا کسانى که نزد پیامبر (از روى ادب و احترام) صدایشان را پایین می ‏آورند، آنان کسانى هستند که خدا دلهایشان را براى (پذیرش) تقوا آزمایش (و آماده) کرده وآمرزش وپاداش بزرگ مخصوص آنها است.
پیام آیه:
*این آیه ادب سخن گفتن با رسول خدا را بیان می‏کند، در اینجا مناسب است به دستوراتى که اسلام براى نوع سخن و گوینده و چگونگى بیان او دارد، اشاره کنیم:
*سخن باید واقعى و حقیقى و دل پسند باشد.
*سخن باید رسا و شفّاف و با گفتار باید نرم بیان شود.
*سخن باید بزرگوارانه بیان شود و در آن هیچ گونه لغو و باطلى نباشد.
*سخنى باشد که پذیرش و عمل آن آسان باشد.
*گفتار باید همراه با کردار باشد وگرنه قابل سرزنش است.