کتاب و پرونده ‏هاى قیامت...

سوره مبارکه جاثیه آیه شریفه 28
 وَتَرَى‏ کُلَّ أُمَّةٍ جَاثِیَةً کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى‏  إِلَى‏ کِتَابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ
معنای آیه:
 (در روز رستاخیز) هر امّتى را به زانو در آمده می‏بینى، در حالى که هر امتى به سوى کتابش (براى دادرسى) فراخوانده شده است. امروز آنچه را عمل می‏ کردید دریافت خواهید کرد.
 پیام آیه:
قرآن کریم براى انسان در قیامت سه نوع کتاب و پرونده عمل معرّفى کرده است.
*الف) براى هر فرد کتابى است که کارهاى شخصى او در آن ثبت است که خداوند دراین باره در قرآن می فرماید:ما عمل هر انسانى را به گردنش می ‏آویزیم و روز قیامت آن را به صورت کتابى در برابرش می ‏گشاییم و به او خطاب می ‏شود کتاب خود را بخوان.
*ب) براى هر امّتى نیز کتابى است که امور اجتماعى در آن ثبت است، چنانکه در این آیه می‏فرماید: هر امتى به سوى کتابش (براى دادرسى) فراخوانده شده است
* ج) تمام امّت‏ ها نیز یک کتاب دارند که همه چیز و همه کس در آن ثبت است.

مقایسه مؤمن و کافر...

سوره مبارکه جاثیه آیه شریفه 21
 أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُواْ السَّیِّئَاتِ أَن نَّجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ سَوَآءً مَّحْیَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَآءَ مَا یَحْکُمُونَ
معنای آیه:
آیا کسانى که مرتکب کارهاى بد شدند گمان کردند که ما آنان را همچون کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏ اند قرارخواهیم داد و حیات و مرگشان یکسان است؟ چه بد داورى می‏کنند.
پیام آیه:
در مقایسه‏ میان مؤمن و کافر می‏بینیم که مؤمن با یاد خدا آرام، به داده خدا راضى، به آینده امیدوار، راهش روشن و مرگ را کوچ کردن به منزلى بزرگتر می‏داند ولى کافر هر روز به گرد طاغوتى می‏چرخد و هر لحظه محکوم هوس ‏هاى خود یا دیگران است، آینده را تاریک و مرگ را فنا می‏داند.
*لذا قرآن براى روشنگرى هر چه بیشتر روش مقایسه را مطرح می‏کند، تا تمام وجدان‏ها در هر سطحى مسئله را درک کنند.

استغفار انبیا...

سوره مبارکه غافر آیه شریفه 55
 فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِىِ‏ّ وَالْإِبْکَارِ
معنای آیه:
 پس صبر و شکیبایى پیشه کن که وعده ‏هاى خداوند حقّ است و براى گناهت استغفار کن و شامگاهان و بامدادان، سپاسگزارانه پروردگارت را تسبیح کن.
پیام آیه:
در قرآن کریم، آیاتى از استغفار پیامبران سخن می‏گوید،که برخی از آنها در زیر ذکر می گردد.
*استغفار حضرت آدم: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزى از زیانکاران خواهیم بود.
*استغفار حضرت موسى: پروردگارا! به خود ظلم کردم، پس مرا ببخش.
*استغفار حضرت سلیمان: پروردگارا! مرا بیامرز و حکومت بى نظیرى به من مرحمت کن.
*استغفار حضرت نوح: پروردگارا! من و والدین مرا بیامرز.
*استغفار حضرت داود: داود متوجّه شد که ما او را آزمایش کردیم پس از پروردگارش عذرخواهى کرد.
*استغفار حضرت یونس: یونس در شکم ماهى گفت: خداوندا تو منزّهى من از ستمکارانم.
*استغفار حضرت محمّد (ص): براى گناهت استغفار کن.
*اگر نور ایمان در انسان کم باشد، انسان تنها گناهان بزرگ را می‏بیند ولى اگر نور ایمان در وجودش بیشتر باشد لغزش‏ هاى کوچک را نیز خواهد دید و از آنها دورى خواهد کرد.
*پیامبران الهى به دلیل داشتن ایمان کامل و تقواى بالا از گناهان کوچک نیز دورى می‏کردند. به همین جهت می‏گوییم آنان معصوم بودند.

شعور حیوانات...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 38
وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِى الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُکُم مَّا فَرَّطْنَا فِى الْکِتَابِ مِن شَىْ‏ءٍ ثُمَّ إِلَى‏ رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ  
معنای آیه:
 و هیچ جنبنده‏اى در زمین و هیچ پرنده ‏اى که با دو بال خود پرواز مى ‏کند، نیست مگر اینکه آنها هم اُمّت‏هایى چون شمایند. ما در این کتاب (قرآن یا لوح محفوظ) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، سپس همه نزد پروردگارشان گرد مى‏ آیند.
پیام آیه:
قرآن توجّه خاصّى به زندگى حیوانات دارد و از یادآورى خلقت، شعور و صفات آنها در راه هدایت مردم استفاده مى‏کند. در روایات وتجارب انسانى هم نمونه‏ هاى فراوانى درباره ‏ى شعور و درک حیوانات به چشم مى‏ خورد.
* از آیات و روایات و تجارب برمى‏ آید که شعور، ویژه انسان نیست. به نمونه‏ هایى توجّه کنید:
*حضرت سلیمان همراه با سپاهیانش از منطقه‏ اى عبور مى‏کردند، مورچه‏ اى به سایر مورچگان گفت: فورى به خانه‏ هایتان بروید، تا زیر پاى ارتش سلیمان له نشوید.
*هدهد در آسمان از شرک مردم زمینى مطلع شده و نزد سلیمان گزارش مى ‏دهد که مردم منطقه‏ سبأ، خداپرست نیستند. آنگاه مأموریّت ویژه‏اى در گزارش به سلیمان مى‏یابد.
*اینکه قرآن مى‏ گوید: همه موجودات، تسبیح گوى خدایند ولى شما نمى ‏فهمید،تسبیح تکوینى نیست، زیرا آن را ما مى‏فهمیم، پس قرآن تسبیح دیگرى را مى ‏گوید.
*در آیات قرآن، سجده براى خدا، به همه موجودات نسبت داده شده است.

دلایل ایمان ابوطالب...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 26
وَ هُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ یَنْئَوْنَ عَنْهُ وَ إِن یُهْلِکُونَ إلاَّ  أَنفُسَهُمْ وَ مَا یَشْعُرُونَ  
معنای آیه:
 و آنان، مردم را از آن (پیامبر و قرآن) باز مى‏ دارند و خود نیز از آن دور و محروم مى‏ شوند، (ولى بدانند که) جز خودشان را هلاک نمى ‏سازند، و(لى) نمى‏فهمند.
پیام آیه:
برخى از اهل سنت، در تفسیر خود این آیه را درباره ابوطالب دانسته و گفته ‏اند که وى مردم را از آزار پیامبر نهى مى‏ کرد ولى خودش ایمان نمى ‏آورد و از مسلمان شدن دورى مى‏ جست ،  ولى به نظر پیروان مکتب اهل‏بیت، ابوطالب از بهترین مسلمانان است و دلایل ایمان ابوطالب پدر عزیز حضرت على‏(ع) بسیار است که به بعضى از آنها اشاره مى‏شود:
*جملاتى که شخص پیامبراکرم‏(ص) درباره ایمان او فرموده ‏اند، بهترین دلیل بر ایمان اوست.
*حمایت‏ هاى بى‏ دریغ وى از پیامبر در شرائط بسیار سخت.
*رسول‏ خدا  فرمود: من در قیامت، شفیع پدر و مادر و عمویم ابوطالب هستم.
*در حدیث مى‏ خوانیم که خداوند به رسول خود وحى کرد که آتش بر پدر و مادر و کفیل تو حرام است.

برکات وجودى اولیاى خدا ...

سوره مبارکه انفال آیه شریفه 33
 وَ مَا کَانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِیهِمْ وَ مَا کَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ
پیام آیه:
 و تا تو در میان مردمى، خداوند بر آن نیست که آنان را عذاب کند، و تا آنان استغفار مى‏کنند، خداوند عذاب کننده‏ آنان نیست.
پیام آیه:
 در احادیث آمده که خداوند به خاطر وجود برخى افراد پاک و علماى ربّانى، سختى و عذاب را از دیگران برمى‏دارد. چنانکه در ماجراى قلع و قمع قوم لوط، حضرت ابراهیم به فرشتگان مأمور عذاب گفت: یعنى آیا با وجود یک مرد خدایى در منطقه، آنجا را نابود مى‏ سازید؟! فرشتگان گفتند: ما مى‏ دانیم که لوط در آنجاست و به او دستور خارج شدن از آنجا را داده ‏ایم.
*در روایت مى ‏خوانیم امام رضا(ع)به زکریا ابن آدم فرمود: در شهر قم بمان که خداوند همان گونه که به واسطه‏ امام کاظم‏(ع) بلا و عذاب را از اهل بغداد برداشت، به واسطه‏ى وجود تو نیز بلا را از آن شهر دور مى‏ کند.

مسئولیت در برابر خانواده...

سوره مبارکه تحریم آیه شریفه 6
 یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلاَئِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَّا یَعْصُونَ اللَّهَ مَآ أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! خود و خانواده خود را از آتشى که هیزم آن مردمان (گنهکار) و سنگ‏ها هستند، حفظ کنید. آتشى که بر آن فرشتگانى درشت خو و سخت گیر نگهبانند و خدا را در آنچه فرمانشان دهد، نافرمانى نکنند و آنچه را فرمان یابند انجام دهند.
 پیام آیه:
 در آیات متعدّدى از قرآن به رسالت انسان در برابر خانواده‏اش اشاره شده است، از جمله موارد ذیل که می فرماید:
*خود و خانوادتان را از آتش دوزخ حفظ کنید.
*اهل خود را به نماز فرمان ده و بر آن پایدارى کن.
*نزدیک‏ترین بستگانت را هشدار ده.
*فرزندم! نماز به پا دار و امر به معروف کن.
*اى پیامبر! به زنان و دختران خود و سپس زنان مؤمنان بگو...
*زیانکاران واقعى کسانى هستند که خود و خانواده‏شان در قیامت باخته‏  اند.
*مردان خدا در مورد خانواده دغدغه دارند و بی ‏تفاوت نیستند.
*پیامبر، همواره خانواده‏اش را به نماز سفارش می‏کرد.
*پیامبر اکرم‏(ص) فرمودند: همه شما نسبت به زیر دست خود مسئول هستید. مرد، مسئول خانواده ‏اش، و زن مسئول شوهر و فرزندش است.

غفلت از یاد خدا...

سوره مبارکه منافقون آیه شریفه 9
 یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَاتُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلاَدُکُمْ عِن ذِکْرِ اللَّهِ وَمَن یَفْعَلْ ذَ لِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
معنای آیه:
 اى کسانى که ایمان آورده‏ اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا غافل نسازد و کسانى که چنین کنند، آنان همان زیانکارانند.
پیام آیه:
عوامل بازدارنده از یاد خدا بسیار است، از جمله:
*اموال و فرزندان انسان. آنچه خطرناک است غفلت از یاد خداست، نام بردن از اموال و اولاد، به خاطر آن است که این دو قوى ‏ترین عامل غفلت هستند.
*شراب و قمار.
 *تجارت و داد و ستد. لذا قرآن از کسانى که داد و ستد، آنان را از یاد خدا باز نداشته ستایش کرده است.
*تکاثر و فزون‏طلبى.
*آرزوهاى طولانى.
*رفاه و آسایش و دنیاطلبى
* البتّه علاقه به دنیا آنگاه خطرناک است که انسان، دنیا را مقدمه آخرت نبینید و هدفش در تمام کارها، دنیا باشد.
* قرآن مى فرماید: غفلت از یاد خدا، هم سبب هم‏نشینى با شیطان می‏شود و هم انسان را به عذاب شدید و فزاینده‏اى گرفتار می ‏سازد.

اخلاق در اسلام...

سوره مبارکه قلم آیه شریفه 4
 وَ إِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ
معنای آیه:
 و حقّاً که تو بر اخلاق بزرگى استوارى.
پیام آیه:
 در میان صفات و ویژگی ‏هاى پیامبر، قرآن بر اخلاق آن حضرت تکیه کرده و آن را «خلق عظیم» خوانده است. و در روایات نیز اهل بیت عصمت و طهارت تاکیدات فراوانی نسبت به اخلاق حسنه و خوش خلقی داشته اند.
*حضرت على‏(ع) فرمود: چه بسیارند عزیزانى که به خاطر بداخلاقى ذلیل می‏شوند و ذلیلانى که به خاطر حُسن خلق عزیز میشوند.
* امام حسن‏(ع) فرمود : خوش اخلاقى سرآمد هر کار نیک است.
* پیامبر (ص) فرمود: حسن خلق به این است که اگر کامیاب شدى راضى باشى و اگر نشدى عصبانى نشوى.
*حضرت على (ع) فرمود: انسان در اثر حسن خلق به درجه نمازگزاران روزه ‏دار می‏رسد.
* امام صادق (ع) فرمود: مکارم اخلاق ده چیز است: یقین، قناعت، صبر، شکر، حلم، حسن خلق، سخاوت، غیرت، شجاعت، جوانمردى.

شرایط تولیت مسجد...

سوره مبارکه توبه آیه شریفه 18
إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْأَخِرِ وأَقَامَ الصَّلَاةَ وَءَاتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى‏ أُوْلَئِکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ
معنای آیه:  
 مساجد خدا را تنها کسانى باید آباد کنند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و نماز را به پا داشته و زکات مى‏ پردازند و جز از خدا نمى ‏ترسند. امید است که آنان از ره ‏یافتگان باشند.
پیام آیه:
 تولیت و تعمیر مسجد شرایطى دارد:
 *از جهت اعتقادى، ایمان به مبدأ و معاد.
 *از نظر عملى، برپا داشتن نماز و پرداخت زکات.
*از جهت روحى، شجاعت و نفوذناپذیرى.  (اگر متولّى مسجد، شجاع باشد، مسجد نیز کانون حرکت‏هاى ضدّ ظلم خواهد بود)