اطاعت از کفّار منجر به کفر مى‏ شود...

سوره مبارکه آل‏عمران آیه شریفه 100
یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَاَمَنُواْ إِنْ تُطِیعُواْ فَرِیقاً مِّنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَبَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَنِکُمْ کَفِرِینَ

معنای آیه:
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! اگر از گروهى از اهل کتاب اطاعت کنید، شما را بعد از ایمانتان به کفر باز مى‏ گردانند.
پیام آیه:
*در تفاسیر مى‏ خوانیم: شخصى از یهودیان به نام شاس‏بن قیس، وقتى صفا و صمیمیّت مسلمانان مدینه مخصوصاً دو قبیله اوس وخزرج را دید بسیار ناراحت شد و با خود گفت: این دو قبیله روزگارى با هم جنگ مى ‏کردند، ولى حالا در سایه رهبرى ومدیریّت محمّد(ص)در کنار هم به صلح وصفا زندگى مى ‏گذرانند، اگر این وضع ادامه داشته باشد، کیان یهود در خطر است. او با برنامه‏ ریزى، گروهى را با خود همراه وجوانى را در میان مسلمانان مأمور کرد تا با یادآورى خاطرات درگیرى ‏هاى که بین دو قبیله جنگ واقع شده بود آنان را تحریک کند.
*این جوان با اجراى این برنامه، عواطف آنان را تحریک نموده و نزدیک بود که نزاع و درگیرى سختى شعله ‏ور شود.
*رسول خدا (ص) با سخنان آرامش بخش خویش به آنان هشدار داد و آنها را از توطئه‏ دشمن باخبر ساخت.
*آنها سلاح را بر زمین گذاشته، یکدیگر را در آغوش گرفته واز عمل خود پشیمان شدند.
*به گفته‏ مفسّران، در این حادثه این آیه به همراه سه آیه دیگر نازل شد که متضمّن توبیخ و سرزنش اهل کتاب و هشدار به مسلمانان است.

شب هجرت و جانفشانى علی (ع)...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 207
وَ مِنَ الْنَّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَاد
معنای آیه:
و از مردم کسى است که براى کسب خشنودى خدا، جان خود را می‏فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
پیام آیه:
*ابن‏ ابی ‏الحدید که از علماى بزرگ سنى، در شرح نهج ‏البلاغه آورده است: تمام مفسّران گفته ‏اند: این آیه درباره‏ على‏(ع) نازل شده است که در لیلةالمبیت در بستر رسول‏ خدا(ص)خوابید و این موضوع در حدى از تواتر است که جز کافر یا دیوانه آن را انکار نمی‏کند.
*مشرکانِ مکّه، قرار گذاشتند از هر قبیله‏ اى یک نفر را براى کشتن پیامبر(ص)انتخاب کنند و آن حضرت را شبانه، در حالى که در بستر استراحت می‏کند،دسته جمعى ازبین ببرندتا بنى ‏هاشم به خونخواهى او قیام نکنند و با این عمل از پیامبر و دین او راحت شوند.
*پیامبر(ص)از نقشه‏ آنان با خبر شد و با تدبیر و جانفشانى على‏(ع) که حاضر شد در بستر به جاى پیامبر بخوابد، شبانه از شهر خارج شد و دشمن را غافلگیر کرد.

چرا عبادت کنیم؟...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 21
یَآ أَیُّهَا النّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّکُمُ الَّذِى خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
معنای آیه:
اى مردم! پروردگارتان که شما و پیشینیان شما را آفرید، پرستش کنید تا اهل تقوا شوید.

پیام آیه:
*چرا باید خدا را عبادت کنیم؟در چند جاى قرآن در پاسخ به این پرسش چنین آمده است:
*چون خداوند خالق و مربّى شماست. از آنجا که مشرکان خالقیّت را پذیرفته؛ ولى ربوبیّت را انکار می‏کردند، خداوند در این آیه دو کلمه «ربّکم»و«خلقکم» را کنار هم آورده تا دلالت بدین نکته کند که خالق شما، پروردگار شماست چون تأمین کننده‏ رزق و روزى و امنیت شماست.
*چون همه‏ عالم سپاسگزار او هستند.
*چون معبودى جز او نیست.

مذمت رشوه...

سوره مبارکه بقره آیه شریفه 88
وَلاَ تَأْکُلُواْ أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَآ إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُواْ فَرِیْقاً مِّنْ أَمْوَالِ الْنَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُون

معنای آیه:
واموال یکدیگر را به باطل (و ناحقّ) در میان خودتان نخورید و اموال را به (عنوان رشوه، به کیسه) حاکمان وقاضى‏ ها سرازیر نکنید تا بخشى از اموال مردم را به گناه بخورید، در حالى که خود می‏دانید (که خلاف می‏کنید).
پیام آیه:
*رشوه، یکى از گناهان بزرگى است که مفاسد اجتماعى متعدّدى را به دنبال دارد، از جمله: ظلم و بی ‏عدالتى، یأس و ناامیدى انسان‏هاى ضعیف و ناتوان، جرأت و جسارت توانمندان، فساد و تباهى حاکم و قاضى، از بین رفتن اعتماد عمومى.
*رسول ‏اکرم(ص) خطاب به حضرت على‏(ع) فرمود: اى على! درآمد حاصل از فروش مردار، سگ، شراب، زنا و رشوه آتش و حرام است.
*همچنین حضرت على‏(ع) فرمود: رشوه ‏خواران کسانى هستند که دعوا و مشکل مردم را حل کرده، در برابر آن، هدایاى آنان را می ‏پذیرند و امام صادق‏(ع)رشوه را درحد کفربه خدا میداند.
*رسول‏ اکرم‏(ص) رشوه‏ دهنده و رشوه‏ گیرنده و واسطه را لعنت کرد و فرمود: بوى بهشت به صاحب رشوه نمی‏رسد.

رحمت الهی موجب رستگاری است...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 16
مَن یُصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْمُبِین
معنای آیه:
در آن روز، از هر کس عذاب الهى برداشته شود، قطعاً مشمول رحمت الهى شده و این است رستگارى آشکار.
پیام آیه:
*رسول خدا (ص) فرمود: سوگند به خدایى که جانم در دست اوست، هیچ کس در قیامت با عمل خود به بهشت می‏رود. پرسیدند: حتّى شما یا رسول اللّه؟ فرمود: حتّى من، مگر آنکه فضل و رحمت خدا مرا دریابد. سپس دستان مبارک خود را روى سر نهاد واین آیه را تلاوت کرد.
*البتّه بدیهى است که رحمت الهى تنها به اعمال صالح و افراد نیکوکار تعلّق می‏گیرد.
*تنها رحم الهى قهر او را برمی‏گرداند، قبول اعمال ما و شفاعت اولیاى خدا هم پرتوى از رحمت اوست.

ذوالقرنین کیست؟...

سوره مبارکه کهف آیه شریفه 83
وَیَسْئَلُونَکَ عَن ذِى الْقَرْنَیْنِ قُلْ سَأَتْلُواْ عَلَیْکُم مِّنْهُ ذِکْرا
معنای آیه:
و از تو درباره ذوالقرنین می‏پرسند. بگو: به ‏زودى از او یادى بر شما خواهم کرد.
پیام آیه:
*«قَرن»، دو معنا دارد: یکى دوران طولانى و دیگرى به معناى شاخ حیوان، و ذوالقرنین را از آن جهت بدین وصف نامیده ‏اند که یا حکومت طولانى داشته و یا آنکه دو رشته موى خود را مثل دو شاخ می ‏بافته و یا روى کلاه او دو شاخک قرار داشته است.
* همچنین ممکن است مراد از «قَرنَین» شرق و غرب جهان باشد، که چون او به تمام شرق و غرب عالم سلطه پیدا کرده بوده «ذوالقرنین» نامیده شده است.
*امام باقر(ع)فرمودند: «ذوالقرنین» پیامبر نبود، لیکن مرد صالحى بود که خدا او را دوست می‏داشت و او قوم خود را به تقوا سفارش می‏کرد. مردم بر یک طرف سر او ضربه‏اى وارد کردند و او تا مدّتى ناپدید شد، پس از آن به سوى مردم بازگشت و دعوت خود را تکرار کرد، مردم به سمت دیگر سر او ضربه ‏اى زدند. آنگاه امام فرمود: در میان شما نیز شخصى با این خصوصیات است. بنابراین به خاطر این دو ضربه به ذوالقرنین معروف بوده است.

ستم موجب هلاکت می شود...

سوره مبارکه کهف آیه شریفه 59
وَتِلْکَ الْقُرَى‏ أَهْلَکْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَعَلْنَا لِمَهْلِکِهِم مَّوْعِدا
معنای آیه:
و (مردمِ) آن آبادى‏ ها را هنگامى که ستم کردند، هلاکشان کردیم و براى نابود کردنشان (از پیش) زمانى را قرار دادیم.

پیام آیه:
*از تاریخ و سرگذشت پیشینیان باید درس گرفت.
*رمز بدبختى و هلاکت مردم، عملکرد ظالمانه‏ خودشان است.
*زوال تمدّن‏ها وجوامع، تحت اراده الهى است.
*قهر الهى از روى حکمت بوده و داراى زمانى خاص است.
*اگر ستمگران را در رفاه و آسایش دیدید، مأیوس نشوید، آنان هم مهلتى دارند.

فلسفه‏ آفرینش...

سوره مبارکه هود آیه شریفه 119
إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّکَ وَلِذَلِکَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ
معنای آیه:
مگر کسى که پروردگارت به او رحم کند، و (خداوند) براى همین (رحمت) مردم راآفرید، و فرمان پروردگارت صادر شده که دوزخ را از جنّ و انس پر خواهد کرد.

پیام آیه:
*فلسفه‏ آفرینش انسان، در آیات قرآن با عناوین مختلفى مطرح شده است:
*در یک جا می‏خوانیم: که دلیل آفرینش جنّ و انسان، عبادت آنها دانسته شده است.
*در جاى دیگرى می‏فرماید: یعنى خداوند، مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید.
*در آیه‏ فوق نیز آمده است: یعنى ما انسان‏ها را آفریدیم تا مشمول رحمت خویش نماییم.
*در ظاهر به نظر می‏رسد که فلسفه‏ آفرینش انسان، سه عنوان متفاوت یعنى: عبادت، آزمایش و رحمت است. امّا با کمى دقّت نظر متوجّه می‏شویم که هر سه موضوع داراى یک نقطه‏ مشترک هستند و آن تکامل روحى و معنوى انسان‏هاست.
*امام صادق‏(ع) فرمود: خداوند انسان را آفرید تا کارهایى انجام دهد و مستحقّ رحمت الهى شوند.

کوتاهى دنیا نسبت به آخرت...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 45

وَیَوْمَ یَحشُرُهُمْ کَأَن لَّمْ یَلْبَثُواْ إِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ یَتَعَارَفُونَ بَیْنَهُمْ قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِلِقَآءِ اللَّهِ وَ مَا کَانُواْ مُهْتَدِینَ
معنای آیه:
و روزى که خداوند آنان را محشور و جمع می‏کند، گویا جز ساعتى از روز را (در دنیا یا برزخ) نمانده ‏اند. آن روز یکدیگر را می‏شناسند. قطعاً آنان که دیدار خدا (معاد یا قیامت) را تکذیب کردند، زیان کار شدند و هرگز هدایت یافته نبوده ‏اند.
پیام آیه:
*عظمت روز قیامت چنان است که زندگانى پیش از آن بسیار کوتاه جلوه می‏کند. این حقیقت در آیات دیگر هم مطرح شده است، از جمله:
* گویا در دنیا یا برزخ شبى بیشتر نبودند.
*گمان می‏کنید جز مدّت کمى قبل از قیامت نبوده‏ اید.
*فکر می‏کنید جزده روزى ساکن نبوده ‏اید.
*فکر می‏کنید روز یا پاره‏اى از روز در دنیا یا برزخ بوده‏ اید.
*فکر می‏کنید یک ساعتى بیشتر نبوده ‏اید.
*کوتاهى عمر دنیا، یا به جهت زودگذر بودن آن، یا به خاطر بهره نگرفتن از زمان و فرصت، یا در مقایسه با عمرآخرت و یا بدان جهت است که انسان‏ها در برزخ گویا در خوابند و پس از بیدارى احساس می‏کنند که زمان اندک بوده است.
*به هرحال هم متاع دنیا نسبت به آخرت قلیل است و هم زمانش، چنانکه گویا ساعتى بیش نبوده است.

تأثیر داستان‏هاى قرآن...

سوره مبارکه هود آیه شریفه 100
ذَلِکَ مِنْ أَنْبِآءِ الْقُرَى‏ نَقُصُّهُ عَلَیْکَ مِنْهَا قَآئِمٌ وَحَصِید
معنای آیه:
(اى پیامبر!) این (مطالب، گوشه ‏اى) از اخبار آبادی ‏ها و شهرهایى است که ما آن را براى تو بازگو می‏کنیم، (البتّه) بعضى از آنها (هنوز) پابرجا هستند، ولى بعضى دیگر ویران شده ‏اند.

پیام آیه:
*بیان داستان در قرآن، داراى نقش و اثرات مهمّى است، زیرا؛
* دلنشین و جذّاب است.
* هموار کننده راه نفوذ و تأثیر بیشتر دلائل عقلى و برهانى است.
*دلیلى دیگر بر اعجاز پیامبر(ص)است که چگونه فردى درس ناخوانده چنین اخبارى را می‏داند.
* براى شنوندگان آن درس عبرت است.