توطئه‏ کفّار براى قتل رسول خدا (ص)...

سوره مبارکه انفال آیه شریفه 30

وَإِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لِیُثْبِتُوکَ أَوْ یَقْتُلُوکَ أَوْ یُخْرِجُوکَ وَ یَمْکُرُونَ وَیَمْکُرُ اللَّهُ وَاللَّهُ خَیْرُ الْمَکِرِینَ

معنای آیه:
و (به یاد آور) زمانى که کافران درباره‏ تو نقشه مى ‏کشیدند تا تو را زندانى کنند، یا تو را بکشند یا (از مکّه) تبعید کنند و آنان نقشه مى ‏کشیدند و خدا هم (با خنثى کردن توطئه‏ هاى آنان) تدبیر مى‏ کرد و خداوند، بهترین تدبیرکنندگان است.

پیام آیه:
*مَکر، به معناى تدبیر، چاره ‏اندیشى، طرح و نقشه است.
* این آیه اشاره به «لیلة المبیت» و توطئه‏ کفّار براى قتل رسول خدا (ص) دارد که آن حضرت از طریق جبرئیل آگاه شد و على (ع) به جاى او در بستر خوابید و پیامبر شبانه از خانه خارج شد و به غار ثور رفت و از آنجا به مدینه هجرت نمود.
*سه طرح و نقشه ‏اى که براى مقابله‏ کفّار با پیامبر (ص) در آیه مطرح شده، محصول جلسه‏ مشرکین در «دار النَدوه» بود و بالاخره نقشه قتل را تصویب کردند که از هر قبیله یک نفر آماده شود و دسته جمعى حمله کرده، پیامبر را بکشند تا بستگان آن حضرت نتوانند براى خونخواهى، با همه‏ قبایل درگیر شوند.
*چه بسا خداوند امور مهمى را با موجود ضعیفى انجام مى ‏دهد و یا توطئه‏ هاى بسیار بزرگى را با آن خنثى مى ‏کند؛ بنى‏ آدم با کلاغ آموزش مى ‏بیند، مرگ سلیمان با موریانه کشف مى ‏شود، بلقیس با هدهد دعوت مى ‏شود، فیل سواران ابرهه، با پرنده کوچکى به نام ابابیل و نمرود با پشه نابود مى ‏شوند، و توطئه‏ کفّار مکّه با عنکبوتى خنثى مى‏ شود. اینها همه براى نشان دادن نهایت ضعف و ناتوانى بشر در برابر قدرت بی ‏پایان الهى مى‏ باشد.

پایان بى‏ دینى، تباهى است ...

سوره مبارکه یونس آیه شریفه 102
فَهَلْ یَنْتَظِرُونَ إِلاَّ مِثْلَ أَیَّامِ الَّذِینَ خَلَوْاْ مِنْ قَبْلِهِمْ قُلْ فَانتَظِرُواْ إِنِّى مَعَکُمْ مِّنَ الْمُنتَظِرِینَ‏

معنای آیه:
پس آیا (کسانى که در برابر آن همه آیات وانبیاى الهى سرپیچى مى ‏کنند،) انتظار چیزى جز نظیر روزگارِ (پر نکبت و ذلّت) پیشینیان را دارند؟ بگو: در انتظار باشید که من نیز با شما از منتظرانم (تا همان بلائى که بر سر آنها آمد، بر سر شما نیز بیاید).

پیام آیه:
*سنّت وقانون خداوند نسبت به همه‏ مردم یکسان است.
*تاریخ گذشتگان، عبرتى براى آیندگان است.
*به مهلت‏ هاى الهى مغرور نشویم.
*لجاجت مردم، گاهى انبیا را نیز مأیوس کرده به حدّى که یأس خود را اعلام مى‏ کردند.

رعد و برق وسیله ای برای بیم و امید انسانها...

سوره مبارکه رعد آیه شریفه 12
هُوَ الَّذِى یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَطَمَعاً وَیُنشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ‏
معنای آیه:
اوست کسى که برق (آسمان) را براى بیم و امید به شما نشان مى‏ دهد و ابرهاى گران بار را پدید مى ‏آورد.

پیام آیه:
* برق و صاعقه‏ ى آسمان از یک جهت مایه ترس و وحشت مردم است، به خاطر باریدن بى ‏موقع، جریان سیل، خرابى ‏ها و آتش سوزى ‏ها و از جهت دیگر سبب شادى و نشاط و امید است، زیرا سبب ریزش باران، سیرابى درختان و زراعت‏ها، طراوت و شادابى هوا و پاکى و نظافت است.
*گرچه به ظاهر، عوامل طبیعى زمینه پیدایش رعد و برق و باران است، ولى مبدا و موجد همه عوامل خداوند است.
* کشف قوانین فیزیکى وشیمیایى طبیعت، نباید از ایمان ما به خداوند بکاهد، زیرا طبیعت وقوانینش مخلوق خدا هستند.

برخى صاعقه ‏ها عذاب الهى است ...

سوره مبارکه رعد آیه شریفه 13
وَیُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَئِکَةُ مِنْ خِیفَتِهِ وَیُرْسِلُ الصَّوَ عِقَ فَیُصِیبُ بِهَا مَن یَشَآءُ وَهُمْ یُجَدِلُونَ فِى اللَّهِ وَ هُوَ شَدِیدُ الْمِحَالِ‏

معنای آیه:
رعد با ستایش او و فرشتگان از بیم او تسبیح مى ‏کنند و او صاعقه‏ ها را فرو مى‏ فرستد تا هر که را بخواهد مورد اصابت قرار دهد، در حالى که آنان درباره خداوند به جدال مى ‏پردازند و او سخت کیفر است.

پیام آیه:
* در فرهنگ قرآن، کلّ هستى در حال تسبیح خداوند، آنهم تسبیحى براساس علم وشعور وانتخاب. جالب آنکه قرآن بگونه ‏اى این مطلب را طرح و بیان مى‏ کند که اذهان را به خود متوجّه سازد و ردّى بر ناباورى‏ ها باشد.
* در روایات متعدّدى از اهل سنّت آمده است که پیامبراکرم‏(ص) به هنگام شنیدن صداى رعد سخن خود را قطع کرده و به دعا مشغول مى‏ شدند و دیگران را نیز به این کار ارشاد مى ‏فرمودند.
*برخى صاعقه‏ ها کیفر و عذاب الهى مى ‏باشند که بر اقوام گنهکار نازل مى ‏شوند، مانند قوم ثمود.
*تسبیح فرشتگان بر اساس خداترسى و خشیت است.
* صاعقه و صاعقه ‏گرفتگى یک امر تصادفى نیست، بلکه با خواست خدا و مطابق قوانین الهى است.

قرآن انسان بى ‏خبرازحقّ را نابینا مى ‏داند...

سوره مبارکه رعد آیه شریفه 19
أَفَمَن یَعْلَمُ أَنَّمَآ أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمَى‏ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ الْأَلْبَبِ‏
معنای آیه:
پس آیا کسى که مى‏ داند آنچه از جانب پروردگارت بسوى تو نازل شده حق است، مانند کسى است که نابیناست؟ همانا تنها صاحبان ‏خرد پند مى ‏گیرند.

پیام آیه:
*دین، مطابقت فطرت انسان‏هاست، تنها تذکّر لازم است تا غفلت زدایى شود.
* عقلى که انسان را به حقانیّت کتاب آسمانى نرساند، عقل ‏نیست.
*علم مفید، محصول تعقّل و تذکّر است.
*براى رسیدن به عقل سلیم و فطرت خالص باید گناه و غفلت را از خود دور کرد.

مشرکان هم می دانند خالق هستی خداست...

سوره مبارکه عنکبوت آیه شریفه 61
وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى‏ یُؤْفَکُونَ

معنای آیه:
و اگر از آنان (مشرکان) سؤال کنى: چه کسى آسمان‏ها و زمین را آفرید و خورشید و ماه را تسخیر کرد؟ حتماً خواهند گفت: خدا. پس، (از راه حقّ) به کجا منحرف مى ‏شوند؟
پیام آیه:
* با طرح سؤال در مورد مبدأ هستى، هم وجدان‏ها را بیدار کنیم و هم میزان ایمان و عقیده‏ى مردم را بهتر بشناسیم.
* در مباحث اعتقادى، از نمونه ‏هاى روشن و ملموس استفاده کنیم. (آسمان، زمین، خورشید و ماه)
*مشرکان، خالق هستى را «خدا» مى ‏دانستند و براى چیزهاى دیگر در سرنوشت خود، نقش قائل بودند.
* گرایش به حقّ، فطرى است و انحراف مشرکان خلاف فطرت و به خاطر القائات بیرونى است.

خداوند رزق همه را می دهد/بر خداوند توکل کنیم...

سوره مبارکه عنکبوت آیات شریفه 59 و 60
الَّذِینَ صَبَرُواْ وَعَلى‏ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ
(مؤمنان صالح) کسانى هستند که (در برابر مشکلات) صبر (و استقامت) کرده و بر پروردگارشان توکّل مى‏ کنند.
وَکَأیِّن مِّن دَآبَّةٍ لَّا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ یَرْزُقُهَا وَإِیَّاکُمْ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیم
ُ
و چه بسا جنبنده‏اى که نمى ‏تواند روزى خود را تأمین کند، خداست که به او و به شما روزى مى ‏دهد و اوست شنواى دانا.

پیام آیات:
* مهاجرانِ در راه خدا نگران رزق و معاش خود نباشند، خدایى که به انبوه جنبنده ‏هاى ناتوان رزق و روزى مى ‏دهد، رزق شما را هم خواهد داد.
*صبر و توکّل، دو نمونه‏ روشن از عمل صالح است.
* ربوبیّت خداوند، زمینه‏ توکّل بر اوست.
*فشارهاى روحى و مشکلات زندگى از موانع راه نیکوکاران است، که باید با صبر و توکّل آنها را برطرف کرد.
* رمز موفقیّت و سعادت در چهار چیز است:
ایمان و انگیزه.کار و کوشش.استمرار و استقامت.توکّل بر خدا،در برابر وسوسه ‏ها و نگرانى‏ ها.
*توکّل بر خداوند، باید همراه بکارگیرى تمام توان و استقامت درونى باشد.
*براى تقویت ایمان و توکّل بر خداوند، به الطاف الهى نسبت به موجودات دیگر توجّه کنیم.
* رزق و روزى به زرنگى نیست.
*براى خداوند، رزق دادن به جنبنده‏ هاى ناتوان و انسان‏هاى سالم و کاردان، یکسان است.
*علم و آگاهى خداوند ضامن تأمین روزى موجودات است.

بازار شایعات را داغ نکنیم...

سوره مبارکه اِسراء آیه شریفه36
وَ لَاتَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُوْلَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولاً
معنای آیه:
و از آنچه به آن علم ندارى پیروى مکن، چون گوش و چشم و دل، همه‏ اینها مورد بازخواست قرار خواهد گرفت.

پیام آیه:
* ذکر چشم و گوش و دل در آیه، شاید از باب نمونه باشد، زیرا در قیامت علاوه بر خود انسان، از دست و پا و اعضاى دیگر هم سؤال مى ‏شود و آنها به سخن آمده،اعتراف مى ‏کنند.
* در طول تاریخ، بسیارى از فتنه‏ ها و نزاع‏ها، از قضاوت‏هاى عجولانه یا حرف‏هاى بى ‏مدرک ونظریه ‏هاى بدون تحقیق و علم، بروز کرده است. عمل به این آیه، فرد و جامعه را در برابر بسیارى از فریب‏ها و خطاها بیمه مى ‏کند. چرا که خوش‏بینى بیجا، زودباورى وشایعه ‏پذیرى، جامعه را دستخوش ذلّت وتسلیم دشمن مى ‏کند.
*بازار شایعات را داغ نکنیم و با نقل شنیده ‏هاى بى‏ اساس، آبرو و حقوق افراد را از بین نبریم.
* قرآن بساط ساحران، کاهنان و پیش‏گویان را که مردم ساده ‏لوح را دور خود جمع مى ‏کنند، بر هم مى‏ زند.

کافران لجوج...

سوره مبارکه انعام آیه شریفه 7
وَ لَوْ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ کِتَباً فِى قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَیْدِیهِمْ لَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ إِنْ هَذَآ إِلَّا سِحْرٌ مُبِین
ٌ
معنای آیه:
و (کافران لجوج که در پى بهانه جوی ‏اند حتى) اگر نوشته ‏اى را در کاغذى بر تو نازل می‏کردیم که آن را با دست‏ هاى خود لمس می‏کردند، باز هم کافران می‏گفتند: این، جز جادویى آشکار نیست.

پیام آیه:
*گروهى از مشرکان می‏گفتند: ما درصورتى ایمان می‏آوریم که نوشته ‏اى بر کاغذ، همراه با فرشته ‏اى بر ما نازل کنى. ولى دروغ می‏گفتند و در پى بهانه جویى بودند.
*قِرطاس چیزى است که بر روى آن بنویسند، چه کاغذ، چه چوب، یا پوست و سنگ، ولى امروز به کاغذ گفته می‏شود.
* وقتى پاى لجاجت در کار باشد، هیچ دلیلى کارساز نیست، حتّى محسوسات را منکر می‏شوند و نسبت سحر، از رایج ‏ترین نسبت‏ هایى بود که مشرکان به پیامبر می‏دادند.

نگاه و آداب نگاه کردن...

سوره مباره نور آیه شریفه 30
قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ
معنای آیه:
به مردان مؤمن بگو: از بعضى نگاه ‏هاى خود (نگاه‏ هاى غیر مجاز) چشم ‏پوشى کنند و دامن خود را حفظ نمایند. این براى پاکتر ماندن آنان بهتر است. خداوند به آنچه انجام می‏دهند آگاه است.
پیام آیه:
*در حدیثى می‏خوانیم: تمام چشم ‏ها در قیامت گریان است مگر سه چشم: چشمى که از ترس خدا بگرید و چشمى که از گناه بسته شود و چشمى که در راه خدا بیدار بماند.
*حضرت على‏(ع) فرمود: نگاه اوّل(به نامحرم) مانعى ندارد؛ ولى ادامه‏ نگاه اشکال دارد؛ زیرا سبب فتنه می‏شود.